اثر مايه‌زني باكتري‌هاي محرك رشد بر برخي از صفات رشدي برگ و عناصر غذايي نهال‌هاي فندق در شرايط عرصه

باكتري‌هاي محرك رشد از جمله ريزجانداران مفيد خاك هستند كه از راه بهبود كيفيت خاك، سبب افزايش صفات رشدي و تغذيه‌اي گياه مي‌شوند. از اين‌رو، به‌منظور بررسي تأثير باكتري‌هاي محرك رشد بر سطح برگ، سطح ويژه برگ و جذب عناصر غذايي نهال‌هاي فندق، يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در شرايط عرصه اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل مبدأ نهال در دو سطح (فندقلو و مكش) و مايه‌زني باكتريايي در پنج سطح (Pseudomonas putida،وBacillus subtilis و Enterobacter cloaca به‌طور جداگانه، تركيب سه باكتري و شاهد) با سه تكرار 12 تايي با فاصله 3×3 متر در چاله‌هايي به ابعاد 50×50×50 سانتي‌متر در سطح 3240 مترمربع بود كه در زمين‌هاي زراعي حاشيه جنگل فندقلوي اردبيل كاشته شدند. پس از گذشت چهار سال نتايج نشان داد كه نهال‌هاي مايه‌زني شده هر دو مبدأ، از لحاظ همه صفات مورد بررسي در مقايسه با نهال شاهد (مايه‌زني نشده) برتر بودند. بيش‌ترين ميزان صفات مورد بررسي به نهال‌هاي مبدأ فندقلو با مايه‌زني تركيبي هر سه باكتري (P. putida،وB. subtilis و E. cloaca) اختصاص داشت. به‌طوري‌كه در اين نهال‌ها، سطح برگ و سطح ويژه برگ به‌ترتيب 53/1 و 37/7 درصد، جذب عناصر غذايي نيتروژن، فسفر، پتاسيم، آهن و روي به‌ترتيب 59/4، 89/5، 23/7، 45/4 و 60/6 درصد در مقايسه با نهال‌هاي شاهد افزايش يافت. در نهايت مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كاشت نهال‌هاي فندق مايه‌زني شده با باكتري‌هاي محرك رشد (تركيب سه باكتري مذكور) به دليل افزايش صفات رشدي برگ و نيز بهبود وضعيت تغذيه‌اي، رشد رويشي بيش‌تري خواهند داشت.