بررسي ميزان انطباق پيشينه‌هاي كتابشناختي پايگاه نسخ خطي كتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) با استاندارد مارك ايران

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسي ميزان انطباق پيشينه هاي كتابشناختي پايگاه نسخ خطي كتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) بر اساس قواعد فهرست نويسي مارك ايران انجام شده است.روش‌شناسي: اين پژوهش كاربردي و با رويكرد پژوهشي كتابخانه‌اي و با روش پيمايشي – توصيفي انجام شده است. ي نمونه آماري اين پژوهش 100 عنوان نسخه خطي مشترك در پايگاه اطلاعاتي نسخ خطي كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم (ع) و كتابخانه ملي ايران است. ابزار گردآوري اطلاعات سياهه وارسي محقق ساخته اي است كه بر اساس نظر فهرست نويسي نسخ خطي و كتابداران تهيه و با استفاده از روش مشاهده مستقيم گردآوري شد. اين سياهه وارسي داراي دو بخش ويژگي هاي كتابشناسي و نسخه شناسي است.يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه در فهرست نويسي نسخه هاي خطي پايگاه اطلاعاتي كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم ( ع) و عناصر كتابشناسي مارك ايران، در عنصر پديدآور تطابق كامل وجود دارد. بيشترين ميزان رعايت  ميان عناصر كتابشناسي نسخه هاي خطي پايگاه نام برده به ترتيب متعلق به عناصر: عنوان اصلي، موضوع، تاريخ كتابت، توضيحات، زبان، شماره نسخه يا ثبت، معرفي نسخه، انجام و آغاز است. پايگاه اطلاعاتي نسخ خطي كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم در توصيف نسخ خطي به توصيف ويژگي هاي نسخه شناسي مانند: اندازه برگ، يادداشت وقف، ملاحظات، تزئينات نسخه اشاره اي نكرده است و از اين منظر بسيار ضعيف عمل نموده است. اين كتابخانه ويژگي هاي كتابشناسي نسخ خطي را كاملاً ذكر كرده است و ويژگي هايي نظير آغاز كتاب و انجامه كتاب را در نظر نگرفته و فيلدي را به آن اختصاص نداده است. بيشترين ميزان رعايت در وضعيت فهرست نويسي عناصر نسخه شناسي نسخه هاي خطي پايگاه كتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم با استاندارد مارك ايران به ترتيب متعلق به: عناصر تزئينات نسخه، ملاحظات، اندازه جلد، نوع جلد، تعداد برگ، يادداشت وقف، نوع خط، محل كتابت، كاتب، حاشيه، تزئينات جلد، كامل/ ناقص، تملك، سجع مهر، شماره ثبت يا نسخه، آسيب ديدگي، اندازه برگ، تعداد سطر و نوع كاغذ است.نتايج: نتايج حاكي از آن است كه پايگاه كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم (ع) در توصيف بخش كتابشناسي به‌خوبي عمل كرده است و توانسته فيلدهاي اصلي مربوط به پديدآور، عنوان اصلي و... را مطابق با قواعد استاندارد مارك ايران تكميل كند. اما در توصيف ويژگي هاي نسخه شناسي نسخ خطي ضعيف عمل كرده است و براي ذكر مشخصات ظاهري نسخ خطي تنها از يك فيلد برساخت استفاده مي كند.اصالت / ارزش: پژوهش حاضر براي اولين به شناسايي تفاوت ها در توصيف و فهرست نويسي نسخه هاي خطي كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم با قواعد فهرست نويسي استاندارد مارك ايران (دستنامه) مي‌پردازد.