بررسي ديدگاه سيدمرتضي درباره آيات مربوط به اعتراض موسي (ع) نسبت به هارون و تأثير مبناي كلامي ايشان در ديدگاه مربوطه

مسئله‌ پژوهش اين است كه علت توبيخ شديد موسي نسبت به هارون در داستان گوساله‌پرستي بني‌اسرائيل چيست؟ سيدمرتضي معتقد است از آنجا كه هارون، شريك موسي در رسالت بود و داراى سود و زيان مشترك بودند، موسي او را همچون خود فرض و همان‌گونه كه انسان به هنگام خشم با خود رفتار مى‏كند، با او رفتار كرد؛ و ممكن است در آن زمان، گرفتن سر و كشيدن آن بي‌احترامي محسوب نمي‌شده است و احتمال دارد گفتن عبارت‏ «لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَلابِرَأْسِي...» ازسوي هارون به‌علت ترس وي از گمان نادرست بنى‌اسرائيل مبني برعتاب موسي نسبت به وي باشد يا اينكه مضمون اين سخن، دلدارى و دعوت موسي به صبر باشد. نگارنده معتقد است ديدگاه ايشان دچار تأويل دور و بعيدي است. ظاهراً آنچه باعث چنين تفسيري از سيدمرتضي شده، مبناي كلامي ايشان درباره عصمت مطلق انبياء (ع) است؛ نگارنده بر اين باور است كه مي‌توان تحليلي ارائه كرد كه هم با اين مبنا و هم با ظاهر آيات سازگارتر باشد و بايد به اين نكته توجه داشت كه ميدان تأويل آيات، ميدان وسيع و فراخ‌دامني نيست و فقط در حد اضطرار و ضرورت است. به نظر مي‌رسد توبيخ شديد موسي(ع) نسبت به هارون وسيله‌اي بـراي بـيدار كردن بني‌اسرائيل بود تا به شدت و بزرگي اشتباه خود در گوساله‌پرستي پي ببرند.