بررسي علل بروز تضاد در مديريت منابع‌ طبيعي از ديدگاه بهره‌برداران و كارشناسان در مناطق روستايي جنوب استان اردبيل

منابع‌ طبيعي، منبع اصلي درآمد بسياري از روستاييان كشور است. متنوع بودن كنش‌گران ذي‌نفع در بخش منابع طبيعي، منجر به ايجاد تضاد مي‌شود. براي مديريت بهينه منابع ‌طبيعي، شناخت عوامل مؤثر در تضاد بين ذي‌نفعان و ذي‌ مدخلان بسيار مهم است. تحقيق حاضر در روستاهاي جنوب استان اردبيل اجرا و مؤلفه‌هاي حقوقي، مديريتي، بهره‌برداري و اجتماعي از منظر كارشناسان و روستاييان بهره‌بردار از منابع طبيعي بررسي شد. جهت انجام تحقيق، تعداد 240 پرسشنامه در جامعه هدف تكميل شد. روايي پرسشنامه 96/0 استخراج شد. براي مقايسه ديدگاه دو گروه، از آزمون ناپارامتري من-ويتني استفاده شد. نتايج نشان داد، علاوه براينكه تمامي عوامل مؤثر مورد بررسي در بروز تضاد معني دار بودند، بين عوامل موثر در بروز تضاد نيز ديدگاه روستاييان بهره‌بردار و كارشناسان دولتي نيز تفاوت معني‌دار وجود داشت. مهم‌ترين مؤلفه‌هاي مؤثر در افزايش تضاد در اين منطقه از ديدگاه بهره‌برداران، كمبود حمايت دولت از بهره‌بردار، قطع درختان، سطح آگاهي مردم و از نظر كارشناسان كمبود قوانين، چراي زودرس و سطح آگاهي بهره‌برداران معرفي شد. زمين خواري، قاچاق چوب و شخم زير اشكوب، توسط هر دو گروه، به عنوان عامل مؤثر قوي در تضاد معرفي نشد. از نظر مديريتي نيز هر دو گروه، مؤثرترين روش كاهش تضاد را قرق جنگل‌ها و مراتع اعلام كرده‌اند ولي لزوم مديريت مشاركتي از نظر هر دو گروه، اولويت نداشت. حضور مؤثرتر كارشناسان منابع ‌طبيعي در عرصه، شناخت پتانسيل ‌هاي معيشتي منطقه، تشويق و آموزش مردم به شناختن مشاغل جايگزين راهكار مناسبي در كاهش تضاد است.