تبيين مؤلفه‌هاي معرفت‌شناسي انسان و استلزامات تربيتي آن از ديدگاه امانوئل كانت

اين پژوهش با هدف تبيين ابعاد و مؤلفه‌هاي معرفت‌شناسي انسان و دلالت‌هاي تربيتي آن بر اساس انديشه و آراء امانوئل كانت انجام شده است. در پژوهش، براي گردآوري اطلاعات از تحليل محتواي كيفي و الگوي استقرايي مايرينگ استفاده شد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه در مورد معرفت‌شناسي انسان و استلزامات تربيتي آن، كانت بر مؤلفه‌هاي زير تأكيد دارد: نقش آگاهي، حواس، تجربه و فاهمه به‌عنوان منابع شناخت، توجه به ظرفيت تغييرپذيري انسان‌ها براي بهبود و تغيير وضع جامعه، نقش تجارب نسل‌هاي متوالي در تربيت انسان‌ها، شكل‌دهي عادات به‌طور تدريجي (نه دفعي)، حذف پاداش و تنبيه در تربيت و عدم اعتقاد بدان‌ها، اعتقاد به آزادي و طبيعت يكسان انسان‌ها و مخالفت با نخبه پروري و استثمار انسان‌ها، عدم نقش ارزش‌ها در امر تربيت، و مسئول دانستن انسان در مسير تربيت خويش. نگرش كانتي به فلسفه تعليم‌وتربيت، نگاهي مبتني بر عمل به وظيفه است كه نوعاً امري برخاسته از سرشت عقل عملي و وجدان پاك انساني است؛ او به جايگاه رفيع تربيت و اينكه انسان‌ها داراي ظرفيت و استعداد تربيت شدن هستند، اعتقاد دارد. البته نگاه كانت ‏به انسان، نگاهي انسان‌مدارانه و غيرديني است؛ او انسان را موجودي ارزشى و دينى به‌حساب نمي‌آورد و بنابراين، جهت‌گيري تربيتي وي را نيز نمي‌توان در قالب رويكردهاي ارزشي تفسير كرد.