بررسي كارايي فرمولاسيون‌هاي مختلف علف‌كش بيس‌پايريباك سديم در كنترل علف‌هاي‌هرز برنج راتون در مقايسه با علف‌كش‌هاي رايج

كنترل علف‌هاي‌هرز يكي از مهمترين مشكلات در پرورش برنج راتون مي‌باشد. از اين‌رو در اين تحقيق، كارايي فرمولاسيون‌هاي مختلف علف‌كش بيس‌پايريباك سديم در كنترل علف‌هاي‌هرز برنج در پرورش راتون مورد بررسي قرار گرفت. اين آزمايش طي سال‌هاي زراعي 1397 و 1398 در استان‌هاي گيلان و مازندران اجرا شد. تيمارهاي علف‌كشي مورد مطالعه عبارت بودند از؛ دوزهاي 25، 38، 50 و 63 گرم در هكتار ماده مؤثره بيس‌پايريباك سديم (چيف SC 10%)، دوزهاي 31، 47 و 63 گرم در هكتار ماده مؤثره بيس‌پايريباك سديم (وجين SC 12.5%)، 40 گرم در هكتار ماده مؤثره بيس‌پايريباك سديم (كلين‌ويد SC 40%)، 25 گرم در هكتار ماده مؤثره بيس‌پايريباك سديم (نوميني SC 10%)، 1398 گرم در هكتار ماده مؤثره پروپانيل + بن‌سولفورون‌متيل (استمداكس DF 46.6%)،1150 گرم در هكتار ماده مؤثره بنتازون + ام‌ث‌پ‌آ (بازاگران SL 46%)، 45 گرم در هكتار ماده مؤثره تريافامون + اتوكسي سولفورون (كانسيل WG 30%) و شاهد آلوده به علف‌هرز. نتايج تحقيق نشان داد كه مصرف علف‌كش بيس‌پايريباك سديم تا 63 گرم ماده مؤثره در هكتار منجر به بروز علائم گياه‌سوزي قابل مشاهده در برنج راتون نشد. در گيلان علف‌كش وجين (47 و 63 گرم ماده مؤثره در هكتار)، كلين‌ويد و نوميني به‌ترتيب با 26، 20، 23 و 26 گرم در متر مربع داراي كمترين مقدار زيست‌توده سوروف (Echinochloa crus galli) بودند كه در مقايسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (91 گرم در متر مربع) به‌ترتيب 71، 78، 75 و 71 درصد كاهش داشتند. بالاترين كارايي در كنترل علف‌هرز جگن (Bolboschoenus planiculmis) نيز در همين چهار تيمار ثبت شد. بيشترين عملكرد شلتوك با 1683 كيلوگرم در هكتار در تيمار علف‌كشي كلين‌ويد مشاهده شد كه در مقايسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (710 كيلوگرم در هكتار)، 37/2 برابر افزايش داشت. در مازندران دو علف‌كش استمداكس و بازاگران به‌ترتيب با 90 و 87 درصد، بيشترين كارايي را در كاهش زيست‌توده علف‌هاي‌هرز داشتند. اين درحالي بود كه بيشترين عملكرد شلتوك در تيمارهاي علف‌كشي كلين‌ويد و نوميني (به‌ترتيب با 2180 و 2210 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه علف‌كش بيس‌پايريباك‌ سديم در عين حال كه داراي كارايي مطلوبي در كنترل علف‌هاي‌هرز بود، اثرات گياه‌سوزي قابل مشاهده‌اي نيز بر روي گياه برنج نداشت كه اين امر منجر به افزايش عملكرد شلتوك در پرورش راتون شد. در بين فرمولاسيون‌هاي مختلف اين علف‌كش، نوميني (25 گرم ماده مؤثره در هكتار) و كلين‌ويد (40 گرم ماده مؤثره در هكتار) بالاترين كارايي را در كنترل علف‌هاي‌هرز و درنتيجه افزايش عملكرد شلتوك داشتند. از اين‌رو، علف‌كش بيس‌پايريباك‌ سديم را مي‌توان به‌عنوان جايگزيني مناسب براي علف‌كش‌هاي قديمي در پرورش برنج راتون مورد استفاده قرار داد.