استفاده از سن‌يابي به روش لومينسانس نوري كوارتز به‌منظور برآورد نرخ لغزش سامانۀ گسلي درونه در خليل‌آباد

نخستين گام در ارزيابي خطر زمين‌لرزه، شناسايي و به نقشه درآوردن گسل‌هاي فعال و سپس محاسبۀ ميزان فعاليت آنها در يك گسترۀ مشخص است. نرخ لغزش گسل، شاخصي اساسي براي درك ميزان فعاليت و خطرهاي بالقوۀ گسل است. بنابراين تعيين نرخ لغزش گسل و در صورت امكان، دورۀ بازگشت زمين‌لرزه‌هاي ناشي از آن گسل ضروري است. هدف اين پژوهش، تعيين نرخ لغزش روي سامانۀ گسلي درونه در خليل‌آباد با استفاده از روش لومينسانس تحريك‌شده با نور (OSL) است. سامانۀ گسلي درونه، گسلي فعال در فلات ايران است كه در بخش شمالي خليل‌آباد قرار گرفته است. اين سامانۀ گسلي، آبراهه‌هاي موجود روي يك نسل از مخروط‌افكنه‌ها در شمال خاوري خليل‌آباد را جابه‌جا كرده است. با استفاده از تصاوير QuickBird، ابتدا ميزان جابه‌جايي آبراهه‌ها روي مخروط‌افكنه‌اي قديمي در شمال خاوري خليل‌آباد در حدود 40±260 متر اندازه‌گيري شد. سپس كوارتز جداشده از دو نمونۀ رسوبي كه از يك گودال حفاري‌شده در سطح مخروط‌افكنه جمع‌آوري شده بود، با استفاده از روش لومينسانس تحريك‌شده با نور سن‌يابي شد. سن كوارتز با اندازه‌گيري دز معادل دز طبيعي (محاسبه‌شده با استفاده از روش SAR) و نرخ دز (تعيين‌شده توسط آناليز ICP-MS) مشخص شد. همچنين آخرين دورۀ رسوبگذاري و نرخ لغزش اين بخش از سامانۀ گسلي درونه به‌ترتيب در حدود 102800-89700 سال و 3/3-2/1 ميلي‌متر در سال برآورد شد.