رويكردشناسي تاب‌آوري اجتماعي براي كاهش مخاطرات

رشد فزايندۀ شهرنشيني سبب شده تا شهرها به سكونتگاه‌هاي آسيب‌پذير در برابر حوادث گوناگون تبديل شوند. مفهوم تاب‌آوري اجتماعي از مهم‌ترين مفاهيمي است كه براي عبور از آسيب‌هاي وارد به شهر و بازگشت به فعاليت‌هاي عادي، در برنامه‌ريزي و مديريت شهري اهميت يافته است. تاب‌آوري اجتماعي به‌ويژه هنگام وقوع بحران‌هاي طبيعي يا انسان‌ساخت براي مقابله با بحران و بازگشت به شرايط پايدار، از ويژگي‌هاي اصلي توسعه‌يافتگي است. تحقيق حاضر به‌منظور واكاوي و تبيين چالش‌هاي تاب‌آوري اجتماعي در شهر،  به واكاوي نظريه‌هاي موجود و تحليل يافته‌هاي تحقيقات و پژوهش‌هاي پيشين پرداخته است. روش پژوهش مطالعۀ اسنادي و تبيين يافته‌هاي مرتبط با موضوع از طريق مرور سازمان‌يافتۀ اسناد منتشرشده در دامنۀ زماني سال‌هاي 1390 تا 1402 خورشيدي در پژوهش‌هاي داخلي و 2012 تا 2023 ميلادي براي پژوهش‌هاي خارجي است. پس از سه مرحله غربالگري، مقالات منتخب با استفاده از شيوۀ كدگذاري انتسابي و كدگذاري كل‌نگر بررسي و داده‌هاي آنها واكاوي شد. براساس يافته‌ها مجموعه‌اي از مفاهيم،  رويكردهاي نظري،  سطوح،  ابعاد و مدل‌هاي تاب‌آوري شهر شناسايي و در جداول جداگانه خلاصه شد. نتايج نشان مي‌دهد كه بيشترين چالش‌هاي پيش روي تاب‌آوري اجتماعي از هجده عامل اختصاصي در قالب چهار عامل اصلي ايجاد مي‌شود. راهكارهاي مقابله يا پيشگيري از چالش‌ها در خصوص هر يك از عوامل برمبناي دسته‌بندي پيشنهادهاي پيشين ارائه شده است.