اثربخشي آموزش راهبردهاي فراشناختي بر پردازش هيجاني بيماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگير

زمينه و هدف: اختلال اضطراب فراگير، يكي از انواع اختلالات اضطرابي است كه با نگراني شديد فرد مبتلا درخصوص رويدادهاي معمول زندگي روزمره، مشخص مي‌شود. هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي روش آموزش راهبردهاي فراشناختي بر پردازش هيجاني بيماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگير بود.روش‌بررسي: روش اين پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را همهٔ بيماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگير مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره و خدمات روان‌درماني شهر رشت تشكيل دادند كه در فاصلهٔ زماني زمستان ۱۳۹۵ تا بهار ۱۳۹۷ توسط متخصصان مشاوره و روان‌شناسي، اختلال اضطراب فراگير آن‌ها باتوجه به معيارهاي پنجمين راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني به تأييد رسيد. از بين آن‌ها تعداد سي نفر به‌صورت دردسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفي در گروه‌ آموزشي و گروه گواه (پانزده نفر در هر گروه) قرار گرفتند. در هر دو گروه در پيش‌آزمون و پس‌آزمون، مقياس تجديدنظرشدۀ پردازش هيجاني (باكر و همكاران، ۲۰۱۰) اجرا شد. گروه آزمايش، آموزش راهبردهاي فراشناختي را در ده جلسهٔ نوددقيقه‌اي دريافت كرد؛ اما براي گروه گواه هيچ آموزشي ارائه نشد. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس چندمتغيري (مانكوا) با درنظرگرفتن سطح معناداري ۰٫۰۵ ازطريق نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۴ تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه با كنترل اثر نمرات پيش‌آزمون، بين ميانگين متغيرهاي سركوبي هيجاني (۰٫۰۰۱ p)، فقر تجربهٔ هيجاني (۰٫۰۰۷=p)، هيجانات غيرپردازش‌شده (۰٫۰۲۵=p) و اجتناب هيجاني (۰٫۰۰۷=p) در پس‌آزمون بين گروه آزمايش و گروه گواه تفاوت معناداري وجود داشت. همچنين اندازهٔ اثرهاي سركوبي هيجاني ۰٫۴۹، فقر تجربهٔ هيجاني ۰٫۲۷، هيجانات غيرپردازش‌شده ۰٫۲۰ و اجتناب هيجاني ۰٫۲۷ محاسبه شد. نتيجه‌گيري: باتوجه به يافته‌هاي پژوهش نتيجه‌گيري مي‌شود، آموزش راهبردهاي فراشناختي مي‌تواند براي بهبود پردازش هيجاني در بيماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگير مفيد واقع شود. همچنين از آموزش راهبردهاي فراشناختي مي‏توان در راستاي طراحي و توسعهٔ مداخلات مبتني‌بر شيوه ‏هاي روانشناختي به‌منظور كاهش اضطراب فراگير و درنهايت بهبود برآيندهاي بيماري استفاده كرد.