تعيين اثربخشي درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد بر اجتناب و انعطاف‌ناپذيري تصوير بدني زنان داراي اضافه‌وزن و چاق

زمينه و هدف: چاقي، اضافه‌وزن و نارضايتي از تصوير بدن با مشكلات متعدد فردي، اجتماعي، شغلي، تحصيلي و خانوادگي همراه است كه لازم است در اين زمينه مداخلاتي انجام شود. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي درمان مبتني‌بر پذيرش ‌و ‌تعهد بر اجتناب و انعطاف‌ناپذيري تصوير بدني زنان داراي اضافه‌وزن و چاق انجام شد.روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي زنان داراي اضافه‌وزن و چاق با شاخص تودهٔ بدني بيشتر از ۲۵ مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي تغذيه و روان‌شناختي شهر اهواز، از ابتداي ارديبهشت تا پايان خرداد سال ۱۴۰۰ تشكيل دادند. اين افراد از ظاهر جسماني خود نارضايتي داشتند. سي نفر از افراد واجد شرايط داوطلب به‌صورت تصادفي در گروه درمان مبتني‌بر پذيرش ‌و‌ تعهد و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). جمع‌آوري داده‌ها در پيش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسش‌نامهٔ اجتناب از تصوير بدني (روزن و همكاران، ۱۹۹۱) و مقياس انعطاف‌ناپذيري روان‌شناختي تصوير بدني (كالاقان و همكاران، ۲۰۱۵) انجام شد. صرفاً گروه آزمايش دوازده جلسه درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد را دريافت كرد. تحليل داده‌ها با استفاده از روش تحليل كوواريانس چندمتغيره و تك‌متغيره در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۱ در سطح معناداري (۰٫۰۵=α) صورت گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد، پس از حذف اثر نمرات پيش‌آزمون، بين گروه‌هاي آزمايش و گواه در پس‌آزمون، در مؤلفه‌هاي متغير اجتناب از تصوير بدني شامل پوشش (۰٫۰۰۱ p)، محدودسازي خوردن (۰٫۰۰۴=p)، فعاليت‌هاي اجتماعي (۰٫۰۰۱ p) و وزن‌كردن خود (۰٫۰۱۸=p) و متغير انعطاف‌ناپذيري روان‌شناختي تصوير بدني (۰٫۰۰۱ p) تفاوت معنادار مشاهده شد؛ به‌طوري‌كه ميانگين نمرات متغيرهاي مذكور در گروه آزمايش، كاهش معنادار يافت. نتيجه‌گيري: براساس نتايج پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، درمان مبتني‌بر پذيرش‌و‌تعهد بر بهبود اجتناب از تصوير بدني و انعطاف‌ناپذيري روان‌شناختي تصوير بدني در زنان داراي اضافه‌وزن و چاق اثربخشي دارد؛ بنابراين اجراي برنامه‌هاي مداخله‌اي جامع با رويكرد روان‌شناختي براي اين افراد نياز است.