بهبود خصوصيات آگرومورفولوژيك بادرنجبويه (Melissa officinalis) تحت تنش خشكي از طريق تلقيح با باكتري‌هاي ريزوسفري ارتقاء‌دهنده رشد

به‌منظور بررسي اثر باكتري‌هاي محرك رشد گياه بر شاخص‌هاي اگرومورفولوژيك بادرنجبويه تحت تنش خشكي در سال دوم كشت، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتور اول شامل سه سطح تنش خشكي (آبياري كامل، 75 و 50 درصد آبياري كامل) و فاكتور فرعي تلقيح با باكتري‌هاي محرك رشد در 5 سطح شامل شاهد (عدم تلقيح باكتريايي) و تلقيح با چهار گونه باكتريايي (Azospirillum، Bacillus strain A، Bacillus amyloliquefaciens و Streptomyces rimosus) بود. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر تمام صفات موردبررسي معني‌دار بود. تيمار با باكتري بر تعداد شاخه‌هاي فرعي، شاخص سطح برگ، وزن خشك ساقه، درصد اسانس، عملكرد اسانس و عملكرد بيولوژيك در چين اول و وزن خشك برگ در چين دوم تأثير معني‌داري نشان داد. اثر متقابل تنش و باكتري فقط بر تعداد شاخه فرعي در چين دوم معني‏دار بود. با افزايش شدت تنش خشكي روند كاهشي در ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، سطح برگ، وزن خشك ساقه و برگ، درصد و عملكرد اسانس و عملكرد بيولوژيك ديده شد، اما تلقيح گياه با باكتري‌هاي Azospirillum، Streptomyces rimosus و Bacillus amyloliquefaciens باعث افزايش 10 تا 20 درصدي صفات موردبررسي نسبت به شاهد شدند. تيمارهاي باكتريايي در مجموع باعث كاهش اثرات سوء تنش خشكي بر صفات موردبررسي شدند. باتوجه به نتايج اين پژوهش، به‌منظور بهبود عملكرد كمي و كيفي و برخي خصوصيات آگرومورفولوژيك گياه دارويي بادرنجبويه تحت شرايط تنش خشكي، تلقيح گياه با باكتري‏هاي Azospirillum، Streptomyces rimosus و Bacillus amyloliquefaciens توصيه مي‌شود.