بررسي فقر خانوارها و اثرپذيري آن از مخارج گروه‌هاي كالايي در ايران: كاربردي از روش داده‌هاي شبه تابلويي

پژوهش حاضر با هدف تحليل اثر مخارج گروه هاي كالايي بر احتمال فقر خانوار شهري و روستايي در ايران انجام شده است. ابتدا با استفاده از داده هاي هزينه- درآمد خانوار سال 1399، خط فقر برمبناي روش 66درصد ميانگين سرانه مخارج محاسبه شد، كه ميزان خط فقر محاسباتي در بين خانوارهاي شهري بالاتر از خانوارهاي روستايي است. در ادامه الگوي پژوهش با متغير وابسته محدود و بر اساس داده هاي شبه تابلويي در رگرسيون لجستيك با روش اثرات تصادفي برآورد شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه مخارج گروه ارتباطات بيشترين تأثير را بر احتمال فقر خانوارها در مناطق شهري و روستايي دارد و ميزان تأثيرگذاري اين گروه از كالاها در مناطق شهري بيشتر از مناطق روستايي است. در مقابل هزينه هاي هتل و رستوران در مناطق شهري تأثير مثبت بزرگتري بر كاهش احتمال فقر خانوارها نسبت به نقاط روستايي كشور دارد. ولي مخارج كالاهاي بادوام در مناطق شهري، حمل و نقل در مناطق روستايي و مخارج تفريحي- امور فرهنگي بر احتمال فقر خانوارها تأثير معناداري ندارد. همچنين تفاوت معناداري بين اثرگذاري مخارج اثاثه و لوازم خانگي، پوشاك و كفش و بهداشت و درمان در مناطق شهري و روستايي وجود ندارد. بين ويژگي هاي اجتماعي خانوار،  متغيرهاي جنسيت و تحصيلات اثر منفي بر احتمال فقر و متغيرهاي بُعد خانوار و وضعيت تأهل تأثير مستقيم بر احتمال فقر خانوارهاي شهري دارند اما اين متغيرها بجز بُعد خانوار بر احتمال فقر خانوارهاي روستايي تأثير معناداري ندارند.