طراحي مدل سازگاري تحصيلي مبتني بر اشتياق تحصيلي با نقش ميانجي پايستگي تحصيلي دانش‌آموزان

زمينه: مهم ترين نگراني در مدارس امروزي ناسازگاري تحصيلي است. بدرفتاري و ناسازگاري دانش آموزان كل فرآيند يادگيري را تحت تأثير قرار مي دهد. مسئله اين است كه روابط متغيرهاي مختلفي با سازگاري تحصيلي تأييد شده است اما روابط متغيرهايي مانند اشتياق تحصيلي و پايستگي تحصيلي در قالب روابط ساختاري مغفول واقع شده است و در اين زمينه شكاف تحقيقاتي عمده‌اي وجود دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر، طراحي مدل سازگاري تحصيلي مبتني بر اشتياق تحصيلي با نقش ميانجي پايستگي تحصيلي دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه استان يزد بود. روش: روش پژوهش حاضر توصيفي و از نوع همبستگي و معادلات ساختاري بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه دانش‌آموزان مقطع دوره دوم متوسطه استان يزد در سال تحصيلي 1402-1401 بود. از طريق روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي، 420 دانش‌آموز (223 پسر و 197 دختر) از دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه استان يزد انتخاب شدند. جهت سنجش متغيرهاي تحقيق از پرسشنامه‌هاي اشتياق تحصيلي (فردريكز، بلومنفيلد، پاريس، 2004)، سازگاري تحصيلي (سينها و سينك، 1993)، پايستگي تحصيلي (مارتين و مارش، 2008) استفاده شد. جهت بررسي رابطه بين متغيرها از آزمون همبستگي پيرسون و جهت بررسي پيش‌بيني متغير وابسته بر‌اساس متغير مستقل و نقش واسطه‌اي از آزمون مدل ساختاري به روش تحليل مسير در آزمون بوت استراپ استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌هاي پژوهش از طريق مدل‌يابي معادلات ساختاري و با نرم افرار SPSS24 و نرم افزار AMOS22 انجام شد. يافته ها: نتايج مدل‌يابي معادلات ساختاري نشان داد كه مدل نهايي از برازش مطلوبي برخوردار است. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان دادكه اشتياق تحصيلي با ضريب استاندارد 0/28، قادر گرديده به صورت مثبت در سطح معني داري 0/01، سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان را پيش ‌بيني كند، اشتياق تحصيلي با ضريب استاندارد 26/0، قادر گرديده به صورت مثبت در سطح معني داري 0/01، پايستگي تحصيلي دانش‌آموزان را پيش‌بيني كند و پايستگي تحصيلي با ضريب استاندارد 0/47 قادر گرديده به صورت مثبت در سطح معني داري 0/01، سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان را پيش‌بيني كند، همچنين اشتياق تحصيلي از طريق نقش واسطه‌اي پايستگي تحصيلي بر سازگاري تحصيلي با ضريب 0/12 به صورت مثبت با شاخص (0/30 =VAF) در سطح معني‌داري 0/01، به صورت غيرمستقيم تأثير گذاشته است. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش مي‌تواند اطلاعات مفيدي را براي معلمان، مشاوران تحصيلي و مسئولين آموزشي و پژوهشگران در زمينه سازگاري تحصيلي و كاهش مشكلات آموزشي دانش‌آموزان فراهم كند. با توجه به اينكه اشتياق تحصيلي و پايستگي تحصيلي پيش‌بيني‌كننده قوي سازگاري تحصيلي هستند. بنابراين مي‌توان با افزايش اشتياق تحصيلي و پايستگي تحصيلي دانش‌آموزان، با ناسازگاري تحصيلي مقابله كرد و سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان را در مدارس افزايش داد.