ارزيابي پاسخ ژنوتيپ‌هاي سويا به تنش كم‌آبي از نظر ويژگي‌هاي زراعي و عملكرد دانه

هدف: انتخاب ارقام سويا كه در شرايط كم آبي از عملكرد دانه بالاتري برخوردار باشند، ميزان خسارت به توليد كنندگان سويا را كاهش مي دهد.روش پژوهش: پاسخ ژنوتيپ هاي سويا به تنش كم آبي از نظر ويژگي هاي زراعي و عملكرد دانه در كرج طي دو سال بررسي شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد كه آبياري در سه سطح (مطلوب، تنش متوسط و شديد) به ترتيب بر اساس 50، 100 و 150 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A به عنوان عامل اصلي و 10 ژنوتيپ سويا به عنوان عامل فرعي بودند.يافته ها: نتايج نشان داد كه تنش متوسط و شديد سبب كاهش تعداد گره و فاصله ميان گره در مقايسه با آبياري مطلوب شد. در آبياري مطلوب، رقم زودرس صبا با بالاترين تعداد دانه در واحد سطح، بيش‌ترين عملكرد دانه (2585 كيلوگرم در هكتار) را داشت. ژنوتيپ هاي زودرس در آبياري مطلوب بالاترين عملكرد دانه را داشتند و با افزايش شدت تنش از عملكرد دانه آن‌ها به طور قابل توجهي كاسته شد. عملكرد دانه رقم صبا در تنش متوسط و شديد به ترتيب 32 و 59 درصد در مقايسه با آبياري مطلوب كاهش يافت. در شرايط تنش، ژنوتيپ هاي ديررس عملكرد دانه بيش‌تري داشتند و تنش كم آبي سبب كاهش جزئي عملكرد دانه آن‌ها شد. در تنش متوسط و شديد لاين ديررس A3935× Williams بالاترين عملكرد دانه و عملكرد پروتئين دانه را داشت.نتيجه گيري: در آبياري مطلوب، رقم صبا و در شرايط تنش (متوسط و شديد) لاين A3935×Williams در كرج و اقليم هاي مشابه (معتدل سرد) قابل توصيه است.