جامعيتِ تبعي قرآن؛ از نظريه تا تطبيق

نظريۀ جامعيتِ تبعي قرآن بر دو مؤلفه مهم ذاتي بودن جامعيت و شرطي بودن عيني‌سازي آن در دوره بعد از رحلت رسول خدا استوار است. برابر مؤلفه نخست، جامعيت خصيصه ذاتي و دروني قرآن است كه خداوند آن را به علم و حكمت خويش در اين كتاب نهادينه كرده است. مؤلفه دوم بر اين گزاره تأكيد دارد كه بعد از رحلت حضرت محمد (ص)، دستيابي به جامعيت قرآن مشروط به مراجعه به عترت (ع) براي كشف و عيني سازي جامعيت است. اين نظريه از سوي اهل بيت (ع) در نمونه‌هاي متعددي تطبيق داده شده و توانمندي ايشان در عيني‌سازي جامعيت قرآن مورد پذيرش ساير عالمان قرار گرفته است. نمونه‌هاي تطبيقي اثبات‌گر اين مهم هستند كه دستيابي به جامعيت قرآن بدون عترت ميسور نيست. اين مقاله به تقرير ماهيت، رهاورد، مباني نظريه جامعيت تبعي قرآن و ارائه نمونه‌هايي از كاربست آن در سيره تفسيري عترت (ع) پرداخته است.