بررسي مؤلفه‌هاي تجارب زيستۀ نوجوانان پس از طلاق والدين: يك مطالعۀ كيفي

مقدمه: طلاق در خانواده، تأثيرات مختلف و اغلب مخرب بر روي نوجوانان مي‌گذارد و عدم شناخت تجربۀ رواني-اجتماعي نوجوانان از طلاق والدين، به عنوان مانعي بر سر راه به كارگيري از روش مداخله‌اي كارآمد محسوب مي‌شود. از اين‌رو، هدف از اين پژوهش حاضر بررسي و شناسايي مؤلفه‌هاي تجارب زيستۀ نوجوانان پس از طلاق والدين در ايران بود. روش بررسي: اين مطالعه از نوع كيفي و با ماهيت اكتشافي بود كه با روش كلايزي به گردآوري، اجرا و تحليل داده‌ها پرداخته شد. به همين منظور، 24 نفر از نوجوانان 12 تا 18 ساله شهرستان يزد كه طلاق والدين را تجربه كرده بودند، با روش نمونه‌گيري هدفمند  شناسايي نموده و با استفاده از مصاحبۀ نيمه ساختارمند اطلاعات آنان در سال 1401 گردآوري شد. لازم به ذكر است كه تمامي داده‌ها ثبت و ضبط شدند و نمونه‌گيري تا زمان اشباع ادامه داشت.يافته‌ها: تحليل تجارب زيستۀ مشاركت‌كنندگان نشان داد از مجموع 126 واحد معنايي، نُه زير مضمون به دست آمد. در مرحلۀ بعد، با ادغام و ارتباط بين مفاهيم به ترتيب سه مضمون اصلي تجربه‌هاي هيجاني مثبت (احساس آرامش و سازگاري مثبت با طلاق)، تجربه‌هاي هيجاني منفي (احساس‌هاي خشم، ترس، گناه و درماندگي) و تجربه‌هاي رفتاري منفي (تغيير ساختار خانواده، تغيير در شبكه‌هاي حمايتي و مشكلات شخصي) استنتاج گرديد كه به صورت جداگانه، مؤلفه‌ها و مفاهيم مرتبط با آن به صورت تفسيري بيان شد.نتيجه‌گيري: نوجوان پس از طلاق والدين، با تجربه هاي هيجاني مثبت و منفي و همچنين تجربه هاي رفتاري منفي مختلفي روبرو مي‌شوند كه در صورت عدم آگاهي و درمان به موقع آن مي تواند مشكلات شديدتري بر روي سلامت رواني-اجتماعي آنان ايجاد نمايد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود كه درمان‌گران به تفسير عميق‌تر تجارب زندگي اين افراد بپردازند و مداخلات درماني مبتني بر مضاميني كه از پژوهش حاضر به دست آمده است، ارائه دهند.