اثر مديريت آبياري و كود فسفر بر عملكرد و برخي صفات زراعي دو رقم برنج

زمينه و هدف: يكي از راهكارهاي كاهش مصرف كودهاي شيميايي و افزايش پايداري در كشت برنج، استفاده درست از آب آبياري و ارقام مورد كشت مي باشد. اين پژوهش با هدف اثر مديريت آبياري و سطوح مختلف كود فسفر بر عملكرد و برخي صفات زراعي برنج در دو رقم هاشمي و گيلانه در استان گيلان انجام شد.روش پژوهش: اين آزمايش به صورت كرت هاي دوبارخرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در طي سال هاي 1396 و 1397 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان واقع در روستاي كته شال (در محدوده عرض جغرافيايي ´12 °37 شمالي و طول جغرافيايي ´01 °50 شرقي با ارتفاع متوسط 34.2 متر از سطح دريا) اجرا شد. تيمارهاي مورد مطالعه در اين تحقيق شامل رقم (برنج هاشمي و گيلانه) به عنوان عامل اصلي، فواصل آبياري (غرقاب پيوسته، و متناوب با فاصله 5 و 10 روز) به عنوان عامل فرعي و ميزان كود شيميايي فسفر از نوع سوپرفسفات تريپل (50، 75 و 100 كيلوگرم در هكتار) به عنوان عامل فرعي- فرعي بود.يافته ها: يافته نشان داد كه اثرات ساده عوامل و اثرات متقابل دو و سه عاملي آن ها بر عملكرد شلتوك و آب نسبي برگ در سطح ١ درصد و بر شاخص كلروفيل در سطح 5 درصد معني دار بود. مطابق اثر متقابل مديريت آبياري و كود مصرفي و رقم، بيشترين عملكرد شلتوك در سال اول، در رقم گيلانه و در فواصل آبياري 5 روز و در سطوح كودي 50 و 100 كيلوگرم فسفر در هكتار به ترتيب 5362 و 5104 كيلوگرم در هكتار بود و در سال دوم، در رقم گيلانه و در فواصل آبياري 5 روز در سطوح كودي 50 و 100 كيلوگرم فسفر در هكتار به ترتيب با ميانگين 5355 و 5104 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. بيشترين آب نسبي برگ در سال اول در رقم گيلانه و در فواصل آبياري 5 روز با مصرف كودي 50 كيلوگرم فسفر در هكتار با ميانگين 0.64 و در سال دوم، در رقم گيلانه و فواصل آبياري 5 روز با سطوح كودي 100 كيلوگرم فسفر در هكتار با ميانگين 0.66 بود. بر اساس اثر متقابل مديريت آبياري، كود مصرفي و رقم، بيشترين كلروفيل متر در سال 96، در رقم گيلانه و در مديريت 5 روز و در سطوح كودي 50 كيلوگرم فسفر در هكتار با ميانگين 41.7 بود. در سال 97، بيشترين كلروفيل متر در رقم هاشمي و مديريت غرقاب و با مصرف 50 كيلوگرم كود فسفر، با ميانگين40.7 به دست آمد. بيشترين شاخص سطح برگ در سال 96 و 97، در رقم گيلانه و در مديريت آبياري 5 روز با مصرف كودي 75 كيلوگرم فسفر در هكتار به ترتيب با ميانگين 4.2 و 4.4 مشاهده شده است.نتايج: اثر متقابل آبياري، كود و رقم در سال هاي مورد مطالعه نشان داد كه در هر دو رقم گيلانه و هاشمي، بيشترين عملكرد شلتوك در سطوح كودي 50 و 100 كيلوگرم فسفر در هكتار بود. براساس نتايج و با ملاك قرار دادن عملكرد شلتوك، استفاده از رقم گيلانه با فواصل آبياري 5 روز و سطوح كودي 50 و 100 كيلوگرم فسفر در هكتار به عنوان مناسب ترين شرايط براي منطقه مورد مطالعه پيشنهاد مي شود.