عنوان مقاله :
اثر روند كاربري اراضي بر ميزان مصرف آب كشاورزي در حوضه درياچه اروميه در 20 سال آتي با استفاده از زنجيره ماركوف
پديد آورندگان :
روشنگر ، كيومرث دانشگاه تبريز - دانشكده مهندسي عمران - گروه مهندسي عمران آب , اعلمي ، محمدتقي دانشگاه تبريز - دانشكده مهندسي عمران - گروه مهندسي عمران آب , گل محمدي ، حسن دانشگاه تبريز
كليدواژه :
سلول‌هاي خودكار , زنجيره ماركوف , مصرف آب , تغييرات كاربري اراضي , حوضه درياچه اروميه
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: كاهش سطح تراز آبي درياچه اروميه و اثرات آن بر محيط پيرامون اين درياچه از موضوعات و چالش‌هاي مهم ملي و بين‌المللي در دو دهه اخير بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته يكي از مهمترين عامل اثرگذار بر اين روند كاهشي، افزايش برداشت به ويژه جهت امور كشاورزي بوده است. برهمين اساس هدف پژوهش حاضر شبيه‌سازي وضعيت آينده منابع آب حوضه درياچه اروميه، تحت تأثير مساحت كاربري‌هاي كشاورزي جهت برنامه‌ريزي بهتر آينده منابع آب اين حوضه مي‌باشد.روش پژوهش: به اين منظور، نخست داده‌هاي تصاوير ماهواره‌اي لندست در بازه زماني سال 2000 الي 2020 به كمك الگورتيم SVM در نرم‌افزار ENVI5.3 طبقه‌بندي و صحت طبقه‌بندي با استفاده از الگوريتم Kappa Coefficient سنجيده شد. در ادامه آمارها و اطلاعات مربوط به تغيير الگوي كشت (از زراعي به باغي) و منابع آب ورودي به درياچه اروميه محاسبه گرديد. درگام بعد با استفاده از دو روش LCM, CA MARKOV شبيه‌سازي تغييرات كاربري اراضي براي سال 2030 و 2040 انجام شد و در نهايت پس از مشخص نمودن ميزان تغييرات هريك از كاربري‌ها، ميزان آب مورد نياز جهت امور كشاورزي در حوضه آبريز با استفاده از مدل NETWAT شبيه‌سازي شد.يافته ها: نتايج حاصل از بررسي‌ها نشان داد كه مساحت دو كاربري كشاورزي آبي و باغ به ترتيب از 1450 و 395 كيلومترمربع در سال 2000 به بيش از 3600 و 1650 كيلومترمربع در سال 2040 افزايش خواهد يافت. همين امر باعث افزايش ميزان آب مورد نياز جهت امور كشاورزي از 1500 ميليون مترمكعب در سال 2000 به بيش از 4100 ميليون مترمكعب در سال 2040 خواهد شد.نتايج: به كاربري كشاورزي آبي از سال 2000 تا 2020 به ميزان Km2 1253.05 افزوده شده كه طبق پيشبيني به روش ماركوف اين ميزان در سال 2040 به Km2 2049.54 ميرسد، كه ميزان مصرف آب را 1 ميليارد و 473 ميليون مترمكعب افزايش ميدهد. به كاربري باغات از سال 2000 تا 2020 به ميزان Km2 688.02 افزوده شده كه طبق پيشبيني به روش ماركوف اين ميزان در سال 2040 به Km2 1276.14 ميرسد، كه ميزان مصرف آب را 703 ميليون مترمكعب افزايش مي دهد. به كاربري ديم از سال 2000 تا 2020 به ميزان Km2 367.06 افزوده شده كه طبق پيشبيني بروش ماركوف اين ميزان در سال 2040 به Km2 531 ميرسد، كه ميزان مصرف آب را MCM 253 افزايش ميدهد.
عنوان نشريه :
حفاظت منابع آب و خاك
عنوان نشريه :
حفاظت منابع آب و خاك
