فرآيند انتخاب فناوري در صنعت بالادستي نفت و گاز ايران با لحاظ اثر سرريز از ديدگاه اقتصادي

انتخاب و انتقال و توسعه فناوري، يكي از اركان اصلي صنعت بالادستي نفت و گاز مي‏باشد. فرآيند انتخاب فناوري در ايران با توجه به نوع مالكيت و اهميت ويژه منابع نفت و گاز، به عنوان يكي از اجزاي اصلي در بخش بالادستي اين صنعت مطرح مي‏گردد. انتخاب فناوري سازوكاري است كه با هدف كسب منافع اقتصادي صورت مي‏پذيرد. با اين وجود براي رسيدن به انتقال فناوري مؤثر در اين صنعت، لحاظ اثر غيرمستقيم علاوه بر اثر مستقيم آن، ضروري باشد. منظور از اين اثرات غير مستقيم در انتقال فناوري كه بايد در نظر گرفت موضوع سرريز فناوري است. مطالعه حاضر بر پايه روش مطالعه‏اي، با توجه به قوانين و منابع در دسترس، و هم راستا با مطالعات صورت گرفته مي‌‏باشد. در پايان، پژوهش حاضر با هدف تدوين يك مدل مفهومي ارزيابي اقتصادي، يك ساختار كمي مطالعاتي انتقال فناوري را با لحاظ اثر سرريز ارائه مي‏دهد و بيان مي‏گردد كه عدم لحاظ اثر سرريز يكي از دلايل اصلي غير اثر بخش بودن انتقال فناوري در كشور مي‏باشد و در صورت اعمال اثر سرريز در محاسبات فني و اقتصادي و مباحث قراردادي در انتخاب و انتقال فناوري مي تواند موجب بهبود اثر بخشي فناوري در سطوح مختلف صنعت و حتي ملي گردد.