پيامد نظام ‌هاي كشت بر شاخص پايداري و كربن آلي خاكدانه‌ها در خاك ‌هاي با سابقه بلند مدت كشت نيشكر

اين مطالعه با هدف بررسي اثرات سيستم هاي مختلف كشت نيشكر بر برخي خصوصيات فيزيكوشيميايي-بيولوژيكي خاك و شاخص هاي پايداري خاكدانه ها در بخشي از اراضي استان خوزستان انجام گرفت. بدين منظور، اثرات روش كاشت نيشكر (يك رديفه و دو رديفه)، و سن گياه (يكساله و چند ساله) بر برخي خصوصيات فيزيكوشيميايي خاك و مقدار پايداري خاكدانه خاك سطحي (30-0 سانتي‌متر) در مزارع نيشكر هفت تپه، كه به‌مدت طولاني از ابتداي تأسيس مجتمع تحت كشت بوده اند، مورد بررسي قرار گرفت. در نمونه‌هاي خاك، مقادير كربن آلي، كربن فعال، تنفس پايه، تنفس برانگيخته، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها (MWD)، ميانگين هندسي قطر خاكدانه ها (GMD)، درصد خاكدانه هاي پايدار و كربن خاكدانه اي اندازه گيري شد. نتايج نشان داد، كشت دورديفه باز-رويش و زمين كشت نشده به‌ترتيب حاوي بيشترين (0.95 درصد) و كمترين (0.21 درصد) ميزان كربن آلي خاك بودند و ميزان كربن آلي به‌طور معني‌دار در كشت هاي دورديفه نخستين باز-رويش و تازه كشت، بيشتر از ساير كشت ها بود. مقدار تنفس پايه در كشت يك رديفه سومين باز-رويش و تنفس برانگيخته در كشت دو رديفه تازه كشت، به شكل معني داري بيشتر از ساير كشت ها به‌دست آمد. بيشترين مقدار MWD و GMD در كشت هاي يك رديفه سومين باز-رويش و يك رديفه تازه كشت، و كمترين مقدار آنها در زمين كشت نشده مشاهده شد. بيشترين درصد خاكدانه‌‌هاي درشت (بزرگتر از 2 ميلي‌متر) و خاكدانه هاي ريز (2-0.53 ميلي‌متر)، به‌ترتيب در كشت هاي يك رديفه تازه كشت و دورديفه تازه كشت مشاهد شد. بيشترين درصد خاكدانه هاي متوسط در كشت هاي يك رديفه تازه كشت، دورديفه تازه كشت و دو رديفه اولين باز-رويش مشاهد شد. بر طبق نتايج، اختلاف معني داري بين كشت هاي مورد مطالعه در خصوص كربن آلي درون خاكدانه ها مشاهده شد، به‌نحوي‌كه بيشترين ميزان كربن آلي موجود در خاكدانه ها در خاكدانه هاي درشت (2-0.25 ميلي‌متر)، به ‌ترتيب در كشت هاي دورديفه دومين باز-رويش، دورديفه تازه كشت و يك رديفه تازه كشت مشاهد شد.