ارزيابي سناريوهاي توسعه فضايي با رويكرد آينده پژوهي، مورد: منطقه آزاد ارس

امروزه مناطق آزاد تجاري و صنعتي در ايران  يكي از ابزارهاي دولت ها براي تحقق راهبرد برونگرا در پارادايم جهاني شدن، بر بستر اقتصاد سياسي فضا و از اصليترين كانونهاي تمركز حضور سرمايه گذاران محسوب ميشود  از بدو تشكيل مناطق آزاد زمين مهمترين عامل در بين ديگر عوامل توليد و تجارت مورد توجه مي باشد و آنچه بعد از سپري شدن چندين دهه از تشكيل مناطق آزاد لازمه تغيير است تغيير رويكرد در برنامه ريزي در اين نواحي براي التيام مشكلات اين مناطق مي باشد در اين مقاله با رويكرد آينده نگاري بعد از شناسايي مهمترين عوامل براي تدوين سناريوها، تدوين راهبردها، برنامه ريزي و سياستگذاري براي رسيدن به سناريوهاي مطلوب را فراهم گرديده است. روش تحقيق براساس روشهاي جديد آينده پژوهي، تبييني و براي جمع آوري اطلاعات از روش اسنادي و پويش محيطي استفاده شده است بدين منظور در مرحله اول، با روش پويش محيطي،  ۵۱ متغيردر محيط نرم افزار ميك مك در قالب ۴ گروه عامل مؤثر بر وضعيت آينده توسعه فضايي محدوده منطقه آزاد ارس، شناسايي و درنهايت چگونگي تأثيرگذاري اين عوامل بر يكديگر و بر وضعيت آينده اين سكونتگاهها با روشهاي مستقيم و غيرمستقيم، تعداد 13 عامل كليدي، انتخاب شدند، كه در آخر براي استخراج سناريوها از نرم افزار Scenario Wizard بهره گيري و با حذف سناريو هاي ضعيف و سناريو هاي با ناسازگاري بالا، در نهايت هفت سناريو مطلوب شناسايي كه از بين آنها، سناريوهاي اول و پنجم داراي بيشتر امتياز مورد ارزيابي قرار گرفت.