مؤلفه‌هاي عقلانيت و معنويت در حكمت صدرايي

«عقلانيت» و «معنويت» همچون دو جزء هويت‌ بخش ساحت ملكوتي وجود انساني، انديشه انسان مدرن را به‌طور جدي به خود مشغول كرده است. «حكمت متعاليه» الگوي جامعي از عقلانيت و معنويت ارائه مي‌كند كه بسي برتر از الگوي مدرن و پسامدرن است. از رهگذر جستار پيش‌رو كه با روش توصيفي ـ تحليلي و با هدف بررسي عقلانيت و معنويت در حكمت صدرايي شكل گرفته، روشن مي‌شود كه عقلانيت صدرايي، مؤلفه‌هاي عقلانيت مدرن غربي را نمي‌پذيرد؛ مؤلفه‌هايي مانند «اصالت‌ نيازهاي مادي»، «افراط در توانايي‌هاي ادراكي عقل بشري»، «خوش‌بيني افراطي به دانش جديد در تأمين سعادت انسان» و «انكار نقش سازنده دين در زندگي». حكمت متعاليه، با اصالت‌دهي به نيازهاي روحي و نفي نسبيت معرفتي، بر محدوديت ادراكي عقل و درنتيجه بر «عقلانيت وحياني» (عقل منور) و «عقلانيت قدسي» پاي مي‌فشارد. معنويت صدرايي نيز معنويتي عقلاني ـ وحياني است كه برخلاف معنويت‌هاي مدرن، با نفي درون‌گرايي، شخصي‌سازي و دنيوي‌سازي معنويت، بر معنويت جامع عقلاني تأكيد دارد.