مباني و اصول تربيت اقتصادي كارگزاران از منظر نهج‌البلاغه

بي‌ترديد يكي از مسائل مهم هر نظامي كارايي و بهينگي عملكرد كارگزاران آن به‌ويژه در زمينه اقتصادي است. امير مؤمنان(ع) در دوره حكومت خود به توانمندسازي و تربيت اقتصادي كارگزاران توجه جدي داشت. سؤال اينجاست كه آيا مي‌توان از بررسي ميراث حديثي و سيره عملي برجاي‌مانده از آن حضرت مؤلفه‌هاي اصلي نظام تربيت اقتصادي ايشان، شامل اهداف، مباني و اصول را شناسايي كرد. نويسنده در اين مقاله از رهگذر تحليل محتواي اقتصادي و تربيتي نامه‌هاي اميرالمؤمنين(ع) به كارگزاران، مباني تربيت اقتصادي امام را در چهار دسته خداشناسي، هستي‌شناسي، انسان‌شناسي و ارزش‌شناسي، و مقاصد تربيتي ايشان را در سه محور توانمندسازي مديريتي، امانت‌داري و رشد متوازن شخصيتي شناسايي و طبقه‌بندي مي‌كند. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، اصول تربيتي‌اي همچون توحيدمحوري، مديريت منابع، نظارت و كنترل، مسئوليت‌پذيري، پاسداشت حقوق، عدالت‌خواهي و فسادستيزي، توجه به محرومان و ساده‌زيستي، ترجيح مصالح عوام بر خواص، آزادي، اعتدال، صبر و فرصت‌دهي و تقدم عمل بر گفتار به‌عنوان اصول تربيت اقتصادي در كلام امير مؤمنان(ع) استخراج گرديد. با كاربرد صحيح مباني و اصول تربيتي امام(ع) به‌عنوان راهنماي عمل در برنامه‌ريزي‌هاي تربيتي مي‌توان روش‌هاي كارآمد و به‌روزي براي رسيدن به مقاصد تربيت اقتصادي در جامعه امروز طرح‌ريزي كرد.