شكاف‌ دين و دولت و بي‌ثباتي سياسي عصر مشروطه

بي ثباتي سياسي از مشخصات پايدار حيات سياسي ايران در دوره معاصر بوده است. يكي از دوره هاي بي‌ثبات در تاريخ سياسي ايران دوره مشروطيت است. انقلاب مشروطه با پشتيباني بخش‌هاي زيادي از مردم و طبقات اجتماعي به پيروزي رسيد، اما سير حوادث نشان داد كه نه تنها امنيت و قانون تحكيم نيافت، بلكه دوره‌اي طولاني از هرج و مرج و بي‌ثباتي سياسي به وجود آمد. صاحبنظران شكاف‌هاي اجتماعي مختلف مانند شكاف دين و دولت، شكاف نسل‌ها و شكاف‌هاي قوميتي را از علل مهم بي‌ثباتي‌هاي اين دوره ذكر كرده‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسي نقش شكاف دين و دولت بر بي‌ثباتي سياسي دوره مشروطه است. در اين راستا اين سؤال مطرح مي‌شود كه شكاف دين و دولت چه تأثيري بر بي‌ثباتي سياسي عصر مشروطه داشته است؟ در ادامه اين فرضيه مطرح مي شود كه شكاف دين و دولت با بار شدن با شكاف‌ نسل‌ها و شكاف‌هاي قوميتي، يكديگر را تقويت كرده و به صورت متراكم در آمده است، از اين رو باعث ايجاد بي ثباتي‌هاي سياسي مهمي در اين مقطع شده است. مقاله حاضر در نظر دارد با روش تبييني- تحليلي و با استفاده از داده‌هاي تاريخي، ضمن اشاره به شكاف نسل‌ها و شكاف‌هاي قوميتي، به بررسي نقش اين شكاف در بروز بي ثباتي‌هاي دوره مشروطه بپردازد.