ظرفيت شناسي كلام اجتماعي معاصر

كلام اجتماعي به ‌مثابه يكي از حوزه‌هاي كلامي، به تبيين و دفاع از آموزه‌ها و مسائل اجتماعي اسلام، به‌ ويژه در مواجهه با مسائل اجتماعي معاصر مي‌پردازد. اين مقاله كوشيده است تا با توجه به اصول، مفاهيم، و روش‌هاي علم كلام، ظرفيت‌هاي آن را براي بسط كلام اجتماعي فراهم سازد. بررسي ابعاد مربوط به ظرفيت‌هاي اجتماعي علم كلام، در حوزه‌هاي گوناگوني قابل بررسي است؛ از قبيل استدلال‌هاي اجتماعي در موضوعات كلامي (مانند ضرورت امامت و حسن تكليف)، طرح موضوعاتي در حوزه فرهنگ (مانند باورها و ارزش‌هاي فرهنگي)، و همچنين ايجاد گفتمان‌هاي مهم اجتماعي (همچون گفتمان توحيدگرايي در علوم اجتماعي، گفتمان امامت و جامعه‌سازي، گفتمان عدالت اجتماعي و گفتمان وحدت و تقريب اسلامي). بديهي است كه اين تحقيق با روش اسنادي و مراجع به متون كلامي و نيز با تحليل نظري آن براي پاسخ به سؤال از ظرفيت‌هاي كلام اجتماعي معاصر مقدور خواهد بود. با نظر به اندك بودن آثار مربوط به كلام اجتماعي، ضرورت اين تحقيق از اين نظر مضاعف مي‌شود كه برخي از روشنفكرنمايان عرفي‌گرا سخن از پايان علم كلام و تفكر الهياتي در عصر جديد دارند و اين مهم در حوزه مسائل اجتماعي و سياسي بيشتر خود را مي‌نماياند. ازاين‌رو هدف اصلي اين مقاله بسط كلام اجتماعي از طريق برجسته‌سازي ظرفيت‌هاي معاصر آن است.