شناخت ترجيحات زيبايي شناختي و تمايل به پرداخت ساكنين اصفهان براي استفاده از پارك‌هاي شهري

مقدمه: پارك‌ ها در يك شهر وظايف متعدد اجتماعي و اكوسيستمي را بر عهده دارند و به شهروندان كمك مي ‌كنند تا به صورت آسان در زمان كوتاهي از زندگي شهري فاصله گرفته و حضور در طبيعت را احساس كنند. از اين رو مديريت يكپارچه پارك‌هاي شهري بايد بر افزايش مطلوبيت پارك ‌ها با استفاده از اجزاي طبيعي متمركز باشد. هدف اصلي اين تحقيق، كسب دانش و شناخت ترجيحات زيبايي شناختي و تمايل به پرداخت ساكنين اصفهان براي استفاده از پارك‌هاي شهري بود.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه، شش پارك صفه، ناژوان، غدير، هشت‌ بهشت، لاله و قلمستان انتخاب و نظرات 150 بازديد كننده به روش نمونه ‌گيري در دسترس از طيف هاي مختلف شهروندان تحليل و بررسي شد. پس از طراحي و جمع‌ آوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و اطمينان از روايي و پايايي آن، آمار توصيفي اطلاعات براي تفسير بهتر نتايج استفاده شد. اطلاعات دسترسي به پارك در طبقات زمان رسيدن به پارك، زمان مراجعه در هفته، وسيله مورد استفاده براي رسيدن به پارك و اشخاص همراه طبقه‌ بندي شد. براي جمع‌ آوري پاسخ‌ ها در هر زمينه، از مقياس ليكرت پنج تايي استفاده شد. همچنين براي بررسي تفاوت بين نظرات گروه‌ هاي مختلف از تحليل واريانس ANOVA استفاده شد. در اين مطالعه، يك شاخص مطلوبيت براي اندازه‌ گيري ميزان تمايل افراد به حضور و استفاده در پارك طراحي گرديد.نتايج: در اين تحقيق، كم ترين درصد حضور بانوان در پارك صفه و ناژوان كه در حاشيه شهر حضور دارد مشاهده شد. افراد جوان در گروه سني 18 تا ۲۵ سال با 24.28 درصد، فراوان‌ترين جامعه سني بازديدكننده از پارك بودند. از بين پارك ‌هاي منتخب، پارك صفه و سپس پارك هشت‌بهشت به ترتيب با 40.13 و 38.73 دقيقه طولاني ‌ترين متوسط زمان دسترسي به پارك را داشتند. نتايج نشان داد كه نوع پارك و مكان قرارگيري آن بر انتخاب وسيله سفر اثرگذار است. پارك صفه با بيش از ۴۰ درصد بازديدكنندگان و پارك هشت‌بهشت با بيش از ۳۸ درصد بازديدكنندگان در رتبه‌هاي اول و دوم استفاده از حمل و نقل عمومي قرار داشتند. همچنين از منظر ارتباط با طبيعت، پارك صفه و ناژوان تفاوت معني‌داري (0.05 ≥ p value) ساير پارك‌ها از خود نشان دادند. به‌ طور كلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه پارك‌هاي ناژوان و صفه عموماً به عنوان يك مقصد تفريحي و نه به عنوان نزديك ترين پارك براي انجام فعاليت‌هاي تفرجي انتخاب مي ‌شوند. حال آن ‌كه ساير پارك‌ها كه داراي طراحي عمومي هستند اغلب توسط ساكنين محلي مورد استفاده قرار گرفته و كمتر به عنوان مقصد گردشگري براي طيف‌هاي خاصي استفاده مي ‌شود. شهروندان بيشتر ميزان تمايل به پرداخت را در پارك ‌هاي صفه و ناژوان نشان دادند كه دليلي بر اثر طبيعي بودن محيط بر حفظ آن است.بحث: بر اساس نتايج اين مطالعه به نظر مي‌رسد كه افزايش طبيعي بودن پارك‌ها، افزايش وسعت آن‌ها و تلاش براي طراحي پارك‌هايي كه براي استفاده‌هاي خاص (نه به صورت عمومي) طراحي مي‌شوند مقبوليت بيشتري بين شهروندان براي تمايل به پرداخت و مطلوبت بالاي آن ‌ها برخوردار خواهد بود. پيشنهاد مي شود تا اجزاي طراحي پارك‌ ها نيز طبقه ‌بندي و كيفيت حضور و چيدمان آن ‌ها در داخل پارك نيز به عنوان يكي از معيارهاي مهم مطلوبيت مورد بررسي قرار گيرد. ملاحظاتي از قبيل سرانه هر پارك، وسعت و موقعيت مكاني آن‌ها نيز يكي از مهم ترين مواردي است كه بر كيـفيت و مـطلوبيـت پارك اثـر مي‌ گـذارد.