واكاوي و شناسايي تأثيرات به كارگيري گياهان بومي در فضاهاي سبز شهري

مقدمه: مناظر و فضاهاي سبز شهري از مهم‌ترين اجزاي سيماي شهري محسوب مي‌شوند و مي‌توانند در بهبود شرايط محيطي شهرها نقش قابل توجهي را داشته باشند. اجزاي موجود در فضاهاي سبز شهري همچون گياهان مي‌توانند اين نقش مهم را در مناسب‌سازي شرايط شهرها به جهت زندگي شهروندان ايفا نمايند. بر همين اساس هدف از تحقيق حاضر واكاوي و شناسايي تأثيرات به كارگيري گياهان بومي در فضاهاي سبز شهري مي‌باشد.مواد و روش‌ها: در راستاي دستيابي به هدف تحقيق از منابع كتابخانه‌اي به جهت نگارش مقدمه و مصاحبه از متخصصين امر در دو مرحله براي شناسايي تأثيرات گياهان بومي بهره گرفته شد كه جامعه آماري از 27 متخصص تشكيل گرديد. در مصاحبه اول شاخص‌ ها به دست آمد سپس در مصاحبه دوم با تشكيل ماتريس بازيگر- هدف از متخصصان درخواست گرديد به هر كدام از شاخص ها از 4- تا 4 امتياز دهند كه در آن عدد 0 بدون نظر، عدد 4 بيشترين امتياز و عدد 4- كمترين امتياز را نشان مي دهد. پس از جمع آوري پاسخ هاي داده شده، امتيازات اختصاص يافته به هر كدام از شاخص‌ ها از طرف متخصصان داراي يك زمينه تخصصي ميانگين‌ گيري شده و در ماتريس بازيگر- هدف نرم افزار مكتور وارد گرديد. اين فرآيند براي هر شش تخصص شركت كننده (معماران منظر، مهندسان فضاي سبز، مهندسان باغباني، مهندسان محيط زيست، مهندسان گياه پزشكي و گياه شناسان) در تحقيق انجام گرفت تا ماتريس بازيگر- هدف نهايي به طور كامل تكميل گرديد. در ادامه تحليل هاي لازم بر روي ماتريس به دست آمده در نرم افزار مكتور انجام گرفت و نتايج نهايي حاصل شد. همچنين متون به دست آمده از مصاحبه هاي انجام شده واژه به واژه و سطر به سطر مورد بررسي قرار گرفته و ارتباط بين كدهاي موجود در آن ها كشف گرديد، سپس اين متون وارد نرم افزار اطلس تي آي شد و كوتيشن ها و كدبندي‌ هاي مورد نظر انجام گرفته و ارتباط بين كدهاي مستخرج شده از طريق ابزارهاي موجود در نرم افزار تعريف گرديد و در نهايت اين ارتباطات به صورت مدل نهايي از نرم افزار استخراج شد.نتايج: نتايج نشان مي‌دهد اثرات بهبود كاركردهاي فضاهاي سبز شهري و كاهش مصرف آب با اهميت‌ترين و همگراترين تأثيرات مي‌باشند و به اين معني است كه استفاده از گياهان بومي تأثيرات مهمي همچون صرفه جويي در مصرف آب را در پي دارد. همچنين آشنايي شهروندان با گياهان بومي و كنترل بهتر سيلاب كم اهميت‌ ترين تأثيرات در به كارگيري گياهان بومي در فضاهاي سبز شهري بوده‌اند كه با كاشت گياهان بومي در فضاهاي سبز شهري شهروندان با ويژگي‌هاي گياهان مناطق خود آشنا شده و در نگهداري اين گياهان تلاش بيشتري را خواهند نمود همچنين رشد سريع‌تر اين گياهان به دليل تطبيق سريع با محيط سبب مي‌گردد كه از شدت سيلاب‌هاي احتمالي در منطقه كم نمايند.بحث: به طور كلي مي‌ توان بيان نمود كه برنامه‌ريزان و طراحان شهري بايد به تأثيرات كشت گياهان بومي مطرح شده در تحقيق حاضر توجه ويژه داشته باشند تا با ايجاد منظر و فضاي سبز شهري مطلوب بتوانند رضايت شهروندان را كسب نمايند و از پتانسيل‌ هاي منطقه مورد نظر همچون گياهان بومي به نحو احسن استفاده كنند.