تحليل ديناميكي مخاطره سيلاب با استفاده از مدل هيدروليكي HEC-RAS (مطالعه موردي: رودخانه‌ گدار، آذربايجان غربي)

سيلاب هر ساله باعث تخريب ساختار اقتصادي و اجتماعي جوامع و خسارات مالي و جاني فراواني مي‌‌شود. يكي از عوامل موثر در بروز سيلاب‌‌ها توسعه شهرنشيني در اطراف رودخانه‌ها مي‌باشد. در اثر تغييرات اقليمي، طي دهه‌‌هاي اخير، كشور ايران با آب و هواي گرم و خشك و نيمه خشك، مستعد وقوع پديده سيل بوده است. هدف از پژوهش حاضر، پهنه‌‌بندي سيلاب در حوزه آبخيز گدار با استفاده از مدل هيدروليكي HEC-RAS مي‌‌باشد. براي انجام پژوهش، ابتدا با توجه به تصاوير ماهواره‌‌اي سال 2018، نقشه كاربري اراضي و شماره منحني رواناب، مدل SCS منطقه تعيين شد. در ادامه، دبي سيلاب حوضه با دوره بازگشت‌‌هاي 25، 50 ، 100 و ۲۰۰ ساله با استفاده از مدل هيدرولوژيكي HEC-HMS شبيه‌‌‌سازي شد. نقشه پهنه‌‌بندي سيلاب حوزه آبخيز گدار محدوده شهر نقده و اشنويه با دوره بازگشت‌‌‌هاي موردنظر با كمك مدل هيدروليكي HEC-RAS تهيه شد. نتايج نشان داد كه با دوره بازگشت‌هاي 25، 50 ،100 و ۲۰۰ ساله به‌ترتيب ۱۲۵۵، ۱۳۱۶، ۱۳۷۰ و ۷/۱۴۱۹ هكتار مساحت پهنه سيلاب حوزه آبخيز گدار افزايش مي‌يابد. نتايج به دست آمده در اين تحقيق نشان داد كه هر چه دوره بازگشت طولاني‌تر شود سطح وسيع‌تري از اراضي تحت تاثير سيل قرار مي‌گيرد. همچنين مطالعات نشان مي‌دهد كه مدل HEC-HMS در برآورد دبي در حوضه‌هايي كه فاقد ايستگاه آب‌سنجي بوده است مناسب مي‌باشد. نتايج اين تحقيق در مديريت سيلاب مفيد باشد و به كاهش ميزان آسيب‌پذيري ناشي از سيل در اين رودخانه كمك كند.