پراكنش و تنوع ژنتيكي جدايه هاي ويروس تريستزاي مركبات در استان كرمان

عليرغم گسترش ويروس تريستزا در بعضي مناطق شمالي و جنوبي كشور، اطلاعات چنداني از وضعيت اين ويروس در استان كرمان و تنوع ژنتيكي جدايه هاي آن در دست نمي باشد. در اين تحقيق علاوه بر مطالعه پراكنش ويروس تريستزاي مركبات (Citrus tristeza virus, CTV) درچهار منطقه مركبات خيز استان كرمان شامل جيرفت، بم، حسين آباد، ارزوييه و حومه، تنوع ژنتيكي جدايه هاي ويروس مورد بررسي قرار گرفت. آر.آن.اي كل از پوست ساقه و رگبرگ اصلي برگ مركبات استخراج و جهت تكثير دو قطعه از ژنوم CTV (ژن پروتئين پوششي و ناحيه K17 ژن پليمراز) در نسخه برداري معكوس و سپس واكنش زنجيره اي پليمراز (PCR) با استفاده از آغازگر هاي اختصاصي بكار برده شد. به منظور تعيين پراكنش ويروس در چند منطقه مهم استان كرمان از آزمون اليزا استفاده گرديد. براساس نتايج بدست آمده از 203 نمونه جمع آوري شده از چهار منطقه استان كرمان بيش از نيمي از آن ها به ويروس آلوده بودند. ميزان آلودگي در نمونه هاي جيرفت، بم، حسين آباد و ارزوييه به ترتيب 60، 56، 50 و 45 درصد بود. نتايج حاصل از پي سي آر بيانگر تكثير قطعات مورد انتظار (672 و 409 جفت باز به ترتيب براي ژن پروتئين پوششي و ناحيه K17 ژن پليمراز) در اكثر جدايه ها بود. قطعات دي.ان.اي حاصل از پي سي آر جدايه هاي مختلف ويروس همسانه سازي و سپس تعيين ترادف گرديدند. مقايسه ترادف هاي بدست آمده با اطلاعات موجود در بانك ژن نشان داد كه ترادف آمينو اسيدي و نوكلئوتيدي ژن پروتئين پوششي و ناحيه K17 جدايه هاي مورد مطالعه، به ترادف جدايه هاي زردي گياهچه (seedling yellows) ژاپن (NUagA) و ساقه آبله اي (stem pitting) كاليفرنيا (SY568) شباهت بيشتري دارد. اما در شش جدايه استان كرمان (KBA, KG-9, KG-10, KG-11, KH-10, KS-7) عليرغم شباهت زياد، تفاوت هايي نيز در چهار امينو اسيد ژن cp با ساير جدايه هاي كرمان، جدايه هاي ديگر كشور و ساير نقاط دنيا و از جمله دو جدايه ژاپن و كاليفرنيا وجود دارد و در دندروگرام تشكيل يك شاخه جداگانه را ميدهند.