استفاده از ضايعات جانبي صنايع فولادسازي به عنوان مواد اصلاح كننده PH خاك اسيدي و تاثير آن ها بر برخي از عناصر سنگين خاك و برگ چاي

pH خاك هاي باغات چاي شمال كشور به دلايل مختلفي، كاهش يافته و در بعضي از مناطق به كمتر از 4 رسيده است. براي افزايش pH، آهك دهي به اين خاكها ضرورت دارد. ضايعات جنبي صنايع فولاد سازي مانند سر باره و لجن كنورتور كه از نظر pH قليايي مي باشند، مي توانند بعنوان اصلاح كننده ارزان قيمت براي افزايش pH و احياي اين اراضي كاربرد داشته باشد. لذا براي تعيين اثر اين مواد بر ويژگيهاي شيميايي خاك و گياه چاي يك آزمايش مزرعه اي در يك باغ چاي با مساحت 1000 متر مربع اجرا شد. اين طرح در 18 كرت 40 متر مربعي شامل 6 تيمار (0.5 و 1 درصد سر باره، 0.5 و 1 درصد لجن كنورتور، 0.5 درصد سر باره + 0.5 درصد لجن كنورتور در واحد وزن خاك خشك و تيمار شاهد) در 3 تكرار بر روي رديفهاي بوته چاي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي اجرا شد. تيمارها در ابتداي فصل بهار تا عمق 15 سانتي متر با خاك مخلوط شدند. پس از دو ماه از اعمال تيمارها در 5 مرحله به فواصل زماني هر 45 روز يكبار نمونه برداري خاك از عمق 15-0 سانتي متر انجام شد. همچنين بوته هاي چاي در سه مرحله (چين بهاره، تابستانه و پاييزه) برگ چيني شدند. نمونه هاي خاك و گياه پس از آماده شدن در آزمايشگاه مورد تجزيه شيميايي قرار گرفت. نتايج بدست آمده نشان داد كه pH خاك در تيمارهاي سر باره و لجن كنورتور افزايش يافت. افزايش pH در تيمارهاي سر باره نسبت به تيمارهاي لجن كنورتور بيشتر بود. تمام تيمارهاي سر باره و لجن كنورتور مقدار منگنز و روي قابل عصاره گيري با DTPA را به طور معني داري نسبت به تيمار شاهد كاهش دادند. در ميان تيمارها فقط تيمار 1 درصد سر باره مقدار مس قابل عصاره گيري با DTPA را بطور معني داري كاهش داد. هيچكدام از تيمارهاي سر باره لجن كنورتور تاثيري بر روي مقدار كادميم خاك نشان ندادند. مقدار آهن قابل جذب خاك در همه تيمارهاي سر باره و لجن كنورتور به جز تيمار يك درصد لجن كنورتور كاهش معني داري را نشان داد. نتايج تجزيه برگ نيز نشان داد كه غلظت عناصر روي، مس و كادميم گياه در همه تيمارهاي سر باره و لجن كنورتور نسبت به تيمار شاهد كاهش معني داري دارد. تمام تيمارهاي سر باره و لجن كنورتور به جز تيمار نيم درصد سر باره، باعث كاهش معني دار غلظت آهن گياه شدند. تيمارهاي سر باره و تيمار تركيبي غلظت منگنز گياه را به طور معني داري كاهش دادند.