بررسي اثر عوامل مادري بر صفات توليد و توليد مثل مرغان بومي استان مازندران

در تحقيق حاضر، اثر عوامل مادري بر صفات وزن بدن در سن هشت هفتگي، تعداد تخم مرغ، وزن تخم مرغ و سن بلوغ جنسي حاصل از اطلاعات 13 نسل (سال 1370 تا 1383) مرغان بومي استان مازندران مورد بررسي قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش حداكثر درستنمايي محدود شده (REML) و مدل حيوان با نرم افزار DFREML تجزيه و تحليل شدند. با و بدون در نظر گرفتن اثر عوامل مادري 6 مدل حيواني مختلف برازش شده و مناسب ترين مدل با توجه به مقدار لگاريتم درستنمايي انتخاب شدند. براي همه صفات تحت مطالعه، علاوه بر اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري، اثر محيطي مادري و كوواريانس اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري اهميت داشت. وراثت ‌پذيري مستقيم (h2m) دامنه اي از 0.130 (براي صفت تعداد تخم مرغ) تا 0.506 (براي صفت وزن تخم مرغ) داشت. اين برآوردها براي وراثت ‌پذيري مادري (h2m) از 0.008 (براي وزن تخم مرغ) تا 0.034 (براي سن بلوغ جنسي)، و براي نسبت واريانس محيطي مادري به واريانس فنوتيپي (c2) از 0.020 (براي تعداد تخم مرغ) تا 0.047 (براي وزن هشت هفتگي) متغير بود. همچنين براي كليه اين صفات c2 بزرگتر از h2m برآورد گرديد. همبستگي اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري (ram) براي همه صفات منفي و -0.590, -0.692, -0.737 و -0.396 به ترتيب براي صفات تعداد تخم مرغ، وزن تخم مرغ، سن بلوغ جنسي و وزن هشت هفتگي بود. نتايج اين مطالعه نشان داد كه منظور نكردن مولفه هاي مادري در مدل تجزيه و تحليل صفت وزن بدن در هشت هفتگي موجب بيش از حد برآورد شدن واريانس ژنتيكي افزايشي و وراثت پذيري مستقيم اين صفت شده اما براي صفات وزن تخم مرغ، تعداد تخم مرغ و سن بلوغ جنسي منظور نمودن اثر عوامل مادري بدون برازش كوواريانس اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري، موجب برآوردهاي پايين تري از وراثت پذيري مستقيم، مادري و نسبت واريانس محيطي مادري به واريانس فنوتيپي شده است.