ارزيابي گزينه هاي شبكه جاده جنگلي از نظر هزينه ساخت به روش چند معياري در محيط GIS ( مطالعه موردي بخش نم خانه جنگل خيرودكنار )

عملیات جاده‌سازی در جنگل با اختصاص حجم بالایی از سرمایه به خود یكی از مهم‌ترین فاكتورهای هزینه، در مدیریت جنگل می‌باشد بنابراین ارزیابی گزینه‌های مختلف شبكه جاده جنگلی و تعیین مناسب‌ترین گزینه می‌تواند كمك مؤثری در كاهش هزینه‌های جاده سازی باشد. تحقیق حاضر تلاشی در این جهت بوده كه با استفاده از روش ارزیابی چند معیاری، به ارزیابی گزینه‌های شبكه جاده با در نظر گرفتن هزینه ساخت پرداخته است. روش كار به این صورت است كه ابتدا برای تهیه نقشه شایستگی و مقایسه هزینه، مشخصه‌های شیب عرضی دامنه، جهت جغرافیایی و نوع خاك منطقه انتخاب شدند. پس از وارد كردن نظر‌های متخصصین در فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، وزن هر یك از مشخصه‌ها به‌دست آمد. سپس نقشه‌های مشخصه‌ها با توجه به اهمیت‌شان به روش ارزیابی چند معیاری تلفیق و نقشه شایستگی تهیه گردید. با استخراج مجموع ارزش‌های هر شبكه جاده از نقشه شایستگی، هزینه واحد طول هر گزینه شبكه جاده به‌دست آمد و در نهایت با مقایسه هزینه‌ها مناسب‌ترین گزینه مشخص گردید. نتایج وزن دهی مشخصه‌ها نشان داد كه شیب عرضی دامنه دارای بیشترین وزن بوده و قابلیت نفوذپذیری خاك و جهت جغرافیایی دامنه به ترتیب در رده‌های بعدی قرار گرفتند. هم‌چنین در بین گزینه‌های مورد مطالعه گزینه هفت با كمترین ارزش دارای بیشترین مطلوبیت و گزینه هشت با بیشترین ارزش دارای كمترین مطلوبیت بودند. به‌طور كلی از نتایج این تحقیق می‌توان استنتاج كرد كه وزن دهی مشخصه‌ها بر اساس روش AHP و امكان در نظر گرفتن معیارهای كمـّی و كیفی متعدد، روش مناسبی به‌نظر می‌رسد. هم‌چنین از آنجایی كه امكان تركیب و تلفیق مشخصه‌های مختلف با استفاده از روند ارزیابی چند معیاری در محیط GIS نسبت به انجام این كار به‌صورت دستی، علاوه بر صرف هزینه و زمان كمتر، دقت بیشتری دارد بنابراین پیشنهاد می‌شود برای انجام چنین مطالعاتی از این روش استفاده شود.