تعيين‎كننده‎هاي روش‎هاي مديريتي علف‎هاي هرز در مزارع گندم استان خراسان رضوي

تعيين‎كننده‎هاي روش‎هاي مديريتي علف‎هاي هرز در مزارع گندم استان خراسان رضوي

در اين مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش تحليل چندپاسخه (MCA) و بهره‎گيري از الگوي لاجيت، عوامل اقتصادي، اجتماعي، فني و رفتاري موثر بر به كارگيري روش‎هاي مختلف مديريت علف‎هاي هرز در مزارع گندم180 نفر از كشاورزان استان خراسان رضوي در سال 1387 بررسي شود. نتايج نشان داد كه متغير درآمد سالانه‌ي كشاورز داراي تاثير مثبت و معنا‎دار در احتمال به كارگيري روش‎هاي كنترل شيميايي، مكانيكي و تناوب زراعي براي مديريت علف‎هاي هرز دارد. افزون بر اين متغيرهاي ميزان تجربه‌ي كشاورز در كشت‎ گندم، مالكيت مزرعه، ميزان سطح زير‎كشت گندم و درصد خسارت علف‎هاي هرز به محصول گندم تاثير مثبت و معنا‎دار و ويژگي چندساله بودن علف‎هاي هرز نيز تاثير منفي و معنا‎داري بر به كارگيري روش كنترل شيميايي علف‎هاي هرز دارد. متغيرهاي تعداد افراد خانوار، مبارزه در مرحله‌ي رشد رويشي علف‎هاي هرز، درصد خسارت علف‎هاي هرز و شاخص آگاهي از مقاومت به سموم شيميايي تاثير مثبت و معنا‎دار و متغيرهاي سن كشاورز و تعداد قطعه‌هاي مزارع گندم نيز تاثير معنا‎دار و منفي بر به كارگيري روش مكانيكي براي مديريت علف‎هاي هرز دارد. هم‌چنين تجربه‌ي كشت گندم، مالكيت مزرعه و ميزان سطح زير‎كشت گندم تاثير مثبت و معنا‎داري بر به كارگيري تناوب زراعي براي كنترل علف‎هاي هرز دارد. با توجه به يافته‎ها، تلاش سياست‎گزاران بخش‎كشاورزي براي ياري بيش‌تر به كشاورزان در جهت به كارگيري روش‎هاي مديريت علف‎هاي هرز در قالب دانش بومي به ويژه مديريت تلفيقي علف‎هاي هرز و افزايش آگاهي كشاورزان در پيوند با روش‎هاي مديريتي علف‎هاي هرز پيش‌نهاد شده است.

This paper tried to examine economical, social and technical determinants of applying different methods of weeds management applying multiple correspondence analysis (MCA) and Logit models to data of 180 wheat producers in Khorasan Razavi province in 2008. Results showed that farmerʹs annual income has positive and significant effect on possibility of using chemical, mechanical control and crop rotation for weeds management. Rather, farmerʹs experience in wheat cultivation, farm ownership, wheat cultivation area and percentage of weed losses to wheat have positive and significant effect and perennial weeds has negative and significant effect on use of chemical method of weed control. Number of agricultural family labor, weeds control in vegetative growth stage, percentage of weeds losses and awareness index of resistance to herbicide have positive and significant effect and farmerʹs age and number of wheat farms pieces have negative and significant effect on using of mechanical method for weeds management. Also, wheat cultivation experience, farm ownership and wheat cultivation area have positive and significant effects on crop rotation for weeds control. Regarding the results, policymakers should assist farmers to use weeds management methods in form of local knowledge especially integrated weeds management (IWM) and to increase their knowledge about weeds management.