لزوم جهت‌دهي تحقيقات اقتصادي حول حور كشاورزي پايدار

براي سازمان‌دهي پژوهش‌هاي اقتصادي حول محور كشاورزي پايدار نه تنها شناخت محدوديت‌هاي توسعه‌ي كشاورزي در حال حاضر، بلكه پيش‌بيني عوامل تهديد‌كننده‌ي كشاورزي پايدار در آينده نيز لازم است. تهيه‌ي برنامه‌ي پژوهش‌هاي اقتصادي صرفا بر منباي شرايط كنوني حاكم بر نظام‌هاي كشاورزي به منزله‌ي ناديده گرفتن آهنگ رشد جمعيت، كاهش كمي و افت كيفي منابع پايه، تقاضاي آينده به انرژي‌هاي جاي‌گزين انرژي فسيلي و ديگر واقعيت‌هاي اقتصادي‌– ‌اجتماعي آينده است. نظام‌هاي كشاورزي پيش‌رفته و پر بازده‌ي كنوني براي توليد كودهاي شيميايي، سم‌هاي دفع آفت‌ها، تامين آب كشاورزي، انجام عمليات زراعي، فرآوري، حمل و توزيع مواد عذايي به شدت به سوخت‌هاي فسيلي وابسته‌اند. اين وابستگي به منابع در حال تحليل، پايداري اين نظام‌ها را دچار مخاطره كرده است. اگر چه اين نظام‌ها در استفاده از نيروي كار از كارآيي بالايي برخوردارند، ولي در تبديل انرژي فسيلي به فرآورده‌هاي كشاورزي بسيار ناكارا و ناپايدارند. همان گونه كه دوور و تالبوت (1987)، مي‌گويند، بهره‌وري بدون پايداري مانند برداشت از منابع پايه‌اي است كه اين نظام‌ها به آن وابسته‌اند. بنابراين جهت‌دهي پژوهش‌هاي اقتصادي با محوريت كشاورزي پايدار يعني پژوهش‌هايي كه كارآيي مصرف انرژي در توليد فرآورده‌هاي كشاورزي را به گونه‌ي چشم‌گيري افزايش دهد، يعني پژوهش‌هايي كه در پي يافتن انرژي‌هاي جاي‌گزين و بهينه‌سازي مصرف انرژي و ايجاد نظام‌هاي كشاورزي پايدار پي‌ريزي شود. انجام اين پژوهش‌ها با توجه به اين كه انرژي فسيلي در آينده به طور فزاينده‌اي كمياب‌تر و گران‌تر مي‌شود، از اولويت بالايي برخوردار است. در اين مقاله، نخست مشكلات و چالش‌هاي فراوري كشاورزي پايدار بررسي شده و بر لزوم نگرش سيستمي به پژوهش‌هاي اقتصادي، پافشاري شده و سپس نارسايي‌ها و اولويت‌هاي پژوهش‌هاي اقتصادي برشمرده شده است.