ارزيابي تحمل به شوري پنج رقم سورگوم علوفه‌اي در مراحل جوانه‌زني و رشد

ارزيابي تحمل به شوري پنج رقم سورگوم علوفه‌اي در مراحل جوانه‌زني و رشد

به‌دليل اهميت و گستردگي شوري آب و خاك و افزايش قابل ملاحظه‌ي اين گونه اراضي، هم‌چنين نياز روزافزون كشور به علوفه، پژوهشي جهت ارزيابي تحمل به شوري ارقام سورگوم علوفه‌اي انجام شد. در اين بررسي پنج رقم سورگوم علوفه‌اي از نظر تحمل به شوري در دو آزمايش جداگانه شامل جوانه زني و رشد مورد بررسي قرار گرفتند. ارزيابي‌ها بر اساس آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در آزمايشگاه و گلخانه تحت شرايط گلداني و سيستم هيدروپونيك با محلول‌هايي حاوي مقادير مختلف شوري در پنج سطح (صفر، 75، 150، 225 و 300 ميلي مولار NaCl) انجام شد. آزمايش جوانه‌زني بر اساس مقررات ايستا انجام و در روزهاي سوم، هفتم و دهم نمونه‌برداري و تعداد بذور جوانه‌زده، طول ريشچه، ساقچه، گياهچه و وزن خشك گياهچه اندازه‌گيري شد. افزايش شوري باعث كاهش طول ساقچه، ريشچه، گياهچه، وزن خشك گياهچه، درصد جوانه‌زني و ضريب سرعت جوانه‌زني و افزايش گستره‌ي زماني جوانه‌زني و نسبت ريشچه به ساقچه در تمام ارقام شد. رقم KFS2 با بيشترين درصد جوانه‌زني، وزن خشك گياهچه، طول گياهچه و سرعت جوانه‌زني متحمل‌ترين و رقمKFS1 به‌عنوان حساس‌ترين رقم به شوري در مرحله‌ي جوانه‌زني انتخاب شدند. در شرايط گلخانه، صفات سطح برگ، ارتفاع بوته، ماده‌ي خشك اندام‌هاي هوايي، ريشه، ساقه، برگ، تعداد برگ و تعداد پنجه اندازه‌گيري شدند. با افزايش شوري تمام صفات اندازه‌گيري شده كاهش نشان داده ولي نسبت ريشه‌ به ساقه در تمام ارقام افزايش يافت. بر اساس نتايج در اين مرحله، رقم KFS3 با بيشترين سطح و وزن برگ، وزن ساقه و اندام هوايي به‌عنوان متحمل‌ترين و رقم Jumbo به‌عنوان حساس‌ترين رقم در بين ارقام مورد بررسي شناخته شدند.

As for of the importance and extension, water and soil salinity besides the remarkable increase of these kinds of farms and the increasing need of the country for fodder crops, an experiment was conducted to assess the tolerance to the salinity of sorghum cultivars. Five fodder sorghum cultivars as their tolerance to salinity in germination and seedling growth periods were evaluated, In a CRD base factorial with three replicates, with solutions in five different salinity levels as 0, 75, 150, 225 and 300 Mmol NaCl were carried out in laboratory, pot and hydroponic system. Germination test was done on ISTA rules and on the 3rd, 7th, and 10th days sampling was made on a number of germinated seeds, radical, plumule and plantlet length and plantlet dry weight. Increasing salinity levels decreased radical, plumule and plantlet length and plantlet dry weight, germination percentage, germination rate coefficient and increased germination spread time and R/S ratio in all cultivars. KFS2 with higher germination percentage, plantlet dry matter, plantlet length, and germination rate was the most tolerant and KFS1 was the most sensitive cultivar to salinity among cultivars. In greenhouse as hydroponic experiment, leaf area, plant height, shoot, root, stem, leaf dry matter and leaf and tiller number were measured. Salinity decreased all measured attributes but increased root/shoot ratio. Based on these experimental results KFS3 with higher leaf area and weight, stem and shoot weight was the most tolerant and Jumbo was the most sensitive one among cultivars to salinity.