تاثير هوازدگي بر كاني شناسي و ژيوشيمي گرانيتوييدهاي ده نو (شمال شرق اليگودرز)

The effect of weathering on the geochemistry and mineralogy of the Dehno Granites (northeast of Aligudarz)

گرانيتوييدهاي منطقه ي ده نو، واقع در حدود 20 كيلومتري شمال شرقي اليگودرز يكي از چهار توده ي مجزاي پلوتونيك هاي اليگودرز است كه در پهنه ي سنندج - سيرجان رخنمون دارد. اين سنگ ها كه شامل گرانوديوريت و توناليت است با آرن هاي گرانيتي پوشيده شده اند. بيشتر كاني هاي اين سنگ ها را پلاژيوكلاز، كوارتز، بيوتيت و مسكويت همراه با كاني هاي فرعي اسفن، آپاتيت، اپيدوت، زيركن، روتيل و كاني هاي تيره تشكيل مي دهند. با استفاده از معادله ي%change = [(RW –RP)/RP]100، درصد تغييرات عناصر در نمونه هاي تازه و هوازده تعيين و سپس با يكديگر مقايسه شدند. بر اساس اين معادله در سنگ هوازده عناصري همچون Si, Al, Na, K, P, Ba, Rb, Zr, Ta, Fe3+, Nb, Y, U در مقايسه با سنگ مادر كاهش يافته است ولي ميزان Mg افزايش يافته و عناصر Sr, Fe2+, Ca روند متغيري را نشان مي دهند. عناصري همچون Hf و سپس Yو Taدر عمق نوسان چنداني از خود نشان نمي دهند. در الگوي بهنجار شده عناصر نادر به كندريت شيبي نزولي وجود دارد و مقادير LREEʹs نسبت به HREEʹs غني شدگي نشان مي دهد. غلظت كل اين عناصر در فراورده هاي هوازده بيشتر از سنگ بستر است كه دليل آن را مي توان به فرايند جذب سطحي با كاني هاي رسي نسبت داد. در نمونه هاي منطقه ي مورد بررسي Eu تهي شدگي و Ce آنومالي مثبت اندكي نشان مي دهد. تهي شدگي در Eu مي تواند در نتيجه ي دگرساني فلدسپات ها ايجاد شود.

The Dehno Granites are located 20 Km northeast of Aligudarz. They are one of the four separated plutonic masses, exposed in the Sanandaj - Sirjan Zone. These rocks are composed of granodiorite and tonalite covered by granite arens. The main minerals of these rocks are quartz, plagioclase, biotite, muscovite and accessory minerals such as sphene, apatite, epidote, zircon, rutile and opaques. By using equation of change percentage (%change=[(Rw-Rp)/Rp]100), the changes of the elements content in the weathered and fresh rocks were determined and compared. According to this equation, the Si, Al, Na, K, P, Ba, Rb, Zr, Ta, Fe3+, Nb, Y and U concentrations are decreased whereas Mg is increased. Fe2+, Sr and Ca show various trends in the weathered samples compare to the parent rocks. The elements such as Hf, Y and Ta display the least changes in different depths. The chondrite - normalized REEʹs show decreasing trend indicating that the LREEʹs content in comparison to HREEʹs are enriched and concentrated in the weathering products rather than in fresh rocks. This may be due to surface absorption of clay minerals. In the weathered samples, Eu and Ce show depletion and slightly positive anomaly respectively. Depletion in Eu is likely caused by alteration of feldspars.