انواع عموم در اصول فقه

انواع عموم در اصول فقه

منطق‌دانان مسلمان و دانشمندان اصول فقه، چندين نوع عموم و كليت را شناسايي كرده‌ و آن‌ها را «عموم بدلي»، «عموم مجموعي» و «عموم استغراقي» نام داده‌اند. در اين مقاله، قصد داريم با بحثي تاريخي- تحليلي، ديدگاه‌هاي اصوليان را گردآوري و تا حد توان خويش، تحليل كنيم. ابتدا، پيشينة بحث در آثار منطق‌دانان مسلمان و اصوليان متقدم را بررسي مي‌كنيم. در اين دوره، انواع عموم نه داراي اصطلاحات جاافتاده هستند و نه داراي تعريف‌هاي دقيق. در دورة دوم، كه از زمان شيخ بهايي آغاز مي‌شود و تا زمان معاصر ادامه مي‌يابد، وضعيت كاملاً متفاوت است و تعريف‌ها، بحث‌ها، و نزاع‌هاي بسياري پيرامون انواع عموم درمي‌گيرد. در اين مقاله، به گزارش اين تعريف‌ها و نزاع‌ها، دسته‌بندي آنها و در برخي موارد به داوري ميان طرف‌هاي نزاع مي‌پردازيم.

Muslim logicians and the scholars of jurisprudential principles have identified several types of generalities and named them as "false generality", "summation generality", and "exhaustive generality". In this article, we intend to compile as per our capacity the viewpoints of the legal theorists and analyze them with a historic-analytic discourse. First, we study the historical background of the issue in the works of the Muslim logicians and early legal theorists. In this period, types of generalities have neither a well-established terminology nor accurate definitions. In the second period, which starts from the time of Shaykh Baha’i and continues to the present time, the situation is totally different, and many definitions, discussions, and disputations concerning types of generalities take place. In this article, we will report on these definitions, disputations, and their categorizing, and in some cases we will judge between the disputing parties.