بررسي مساله «حرمت لهو» به عنوان قاعده اي فقهي

بررسي مساله «حرمت لهو» به عنوان قاعده اي فقهي

اين نوشتار، تحقيقي درباره مساله لهو از ديدگاه فقهي است براي پاسخ به اين سؤال كه آيا مي¬توان «حرمت لهو» را بسان قاعده اي فقهي اثبات نمود؟ خاستگاه بحث از آن جا است كه برخي فقيهان، در مسائل گوناگون، براي اثبات حكم، به حرمت لهو استناد مي كنند به گونه اي كه آن را مسلَّم گرفته اند. اين در حالي است كه عنوان لهو در مباحث فقهي، به شدت از اجمال مفهومي و تعيين مصاديق حرام آن رنج مي برد. روش بحث به شيوه فقهي و با تاكيد بر "نقش گزاره هاي قرآني در استنباط فقهي" و "تحليل محتوايي روايات" است. در اين تحقيق پس از مفهوم شناسي لهو و واژه هاي مرتبط، آيات و روايات مربوط به بحث مورد تحليل قرارگرفته و اين نتيجه به دست آمده كه عنوان "لهو" يكي از چهار حكم: حرمت، كراهت، اباحه و استحباب را ـ بر حسب مورد ـ مي تواند دارا باشد. در همين راستا مواردي از استناد فقيهان به حرمت لهو براي اثبات حكم، نقد و بررسي شده و ضرورت تجديد نظر در پاره¬اي از آراي فقهي خاطر نشان شده است.

This article is a research concerning the issue of lahw (vain pursuits) from the jurisprudential point of view to answer the question as to whether it is possible to prove the prohibition of lahw as a jurisprudential rule. The discussion originates from the fact that in various problems some jurists make reference to the prohibition of lahw to prove a ruling, to the extent that they have taken it as granted. Whereas, the topic of lahw severely suffers brevity of concept and provision of evidences for being prohibited (haram). The discussion is pursued in a legal method with an emphasis on "the role of Qurʹanic propositions in legal inference" and "contextual analysis of traditions". In this research, after the conceptology of lahw and the related words, the verses and traditions concerning this issue are analyzed and the conclusion is made that the topic of lahw can have one of the four rulings of prohibition, repugnance, permissibility, and preference – depending on the case. In the same line, some instances of the jurists making reference to the prohibition of lahw to prove a ruling are critically reviewed and the necessity of revising certain legal opinions is pointed out.