«حق مرگ»؛ كانون چالش اتانازي با فلسفه‌ي اخلاق و حقوق بشر

در واكاوي اخلاقي اتانازي، چالش بنيادي، تقابل دو ديدگاه است: تعارض حق حيات به مثابه‌ي يكي از آرمان‌هاي اومانيسم، با ممنوعيت نقض كرامت انساني در انديشه‌ي اخلاقي. اتانازي ناقض اين كرامت است. تامل در حدود جواز دخالت انسان در حيات خويش نيازمند تحليلي چندوجهي است كه نسل‌هاي حقوق بشر را در بستر درك عميق از فلسفه‌هاي معاصر (به‌ويژه پسانوگرايي، به لحاظ تقويت ريشه‌هاي اتانازي) هدايت كند. امكان‌سنجي قابليت اسقاط حق حيات از ديد حقوق طبيعي، وضعي و پسانوگرا، تحليل مباني ادله‌ي مخدوش موافقان اتانازي را ميسر مي‌سازد. كاوش در نسبت اين مسايل با نسل چهارم حقوق بشر - «حق بر رعايت اخلاق زيستي» - حمايت از اتانازي را با چالش حذف «انسان به‌عنوان سرمايه‌ي اجتماعي» نيز مواجه مي‌كند. اين نوشتار، نگراني‌ها بابت تفوق رويكرد مديريتي - كه با تخصيص گزينشي منابع درماني به بيماران، اتانازي را رشد مي‌دهد - دورنماي ضدبشري اتانازي را به تصوير مي‌كشد و اذهان اخلاقي- حقوقي را به تشريك مساعي براي تحديد جهاني‌سازي مشروعيت اتانازي دعوت مي‌كند.