تاثير فاصله رديف و ميزان بذر بر عملكرد روغن و روند پرشدن دانه رقم RGS003 كلزا در منطقه بهبهان

تاثير فاصله رديف و ميزان بذر بر عملكرد روغن و روند پرشدن دانه رقم RGS003 كلزا در منطقه بهبهان

به منظور ارزيابي تاثير آرايش كاشت و ميزان بذر بر روند پرشدن دانه و نقش آنها در توليد روغن كلزا، آزمايشي طي سال زراعي 87-1386 به صورت كرت هاي يك بار خردشده برپايه بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار با استفاده از رقم RGS003 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان به اجرا در آمد. در اين آزمايش چهار سطـح آرايش كاشت، پشته هاي 50 و 60 سانتي متري با دو و سه خط كاشت روي هر پشتـه در كرت هاي اصلي و چهار سطح ميزان بذر 4، 6، 8 و 10 كيلوگرم بذر در هكتار در كرت هاي فرعي به كار رفت. نتايج نشان دادند طول دوره پرشدن دانه و درصد روغن در سطوح 1 و 5 درصد تحت تاثير تيمار آرايش كاشت قرار گرفتند. حداكثر دوره پرشدن دانه با ميانگين 5/65 روز، از كاشت 3 خط روي پشته هاي 60 سانتي متري به دست آمد. در حالي كه حداكثر روغن معادل 28/47 درصد از تيمار عرض پشته 50 سانتي متر و دو خط كاشت روي پشته به دست آمد. با كاهش مصرف بذر در دامنه مورد مطالعه طول دوره پرشدن دانه و درصد روغن آن افزايش يافت هر چند اختلاف بين تيمارها معني دار نبود. سرعت پرشدن دانه و عملكرد روغن دانه نيز تحت تاثير آرايش كاشت و ميزان بذر قرار گرفتند. بيشترين سرعت پرشدن دانه با متوسط 45/4 گرم در مترمربع در روز و حداكثر توليد روغن با ميانگين 42/1297 كيلوگرم در هكتار در تيمار عرض پشته 60 سانتي متر با دو خط كاشت و مصرف 4 كيلوگرم بذر در هكتار توليد شد. افزايش تراكم و مصرف بيشتر بذر موجب كاهش سرعت پرشدن دانه و توليد روغن گرديد. بنابراين با توجه به اين نتايج، مي توان از كاشت دو خط روي پشته هاي 60 سانتي متري و كاربرد 4 كيلوگرم بذر در هكتار جهت افزايش سرعت پرشدن دانه و حصول بيشترين عملكرد روغن در واحد سطح استفاده نمود.

To evaluate the effect of planting pattern and seed rate on grain filling process of the yield of canola oil, a farm experiment was conducted during 2007– 2008 period at Behbahan agricultural research station using cultivar RGS003 as a split plot based on a randomized complete block design with four replications. The treatments were four levels planting pattern (50 cm and 60 cm mound width with 2, 3 planting rows) as main plots and four levels seed rate (4, 6, 8 and 10 kg/ha) as sub plots. Results indicated that grain filling period (GFP) and oil percentage were significant as levels %1 and %5 at planting pattern. The highest GFP with in 65.5 days was obtained by 60 cm mound width and 3 planting rows, whereas most of oil percentage with %47.28 was obtained by 50 cm mound width in 2 planting rows. With decreasing seed rate, GFP and oil percentage were increased, though difference between treatments was not significant. Also grain filling rate (GFR) and oil yield were significant at planting pattern and seed rate levels (P < %1). The maximum GFR equivalence of 4.45 gr m-2 day-1 and the most oil yield equivalence of 1297.42 kg ha-1 were produced by 60 cm mound width in 2 planting rows with 4 kg/ha seed usage. Increasing density and seed usage, decreased GFR and oil yield. Regarding the results, planting of 2 rows on 60 cm mound width with 4 kg/ha seed usage for increasing GFR and obtaining higher oil yield, is recommended.