مقايسه ي اهميت فرآورده هاي نفتي و برق با ساير عوامل توليد در بخش كشاورزي ايران

هدف از اين مطالعه¬ ، ضمن سازگار نمودن آمارهاي موجود از راه روش¬هاي مقتضي ، رهيافت خود توزيع با وقفه¬هاي گسترده ي (ARDL) به دليل برتري اين رهيافت نسبت به روش¬هاي آلترناتيو- به¬منظور برآورد الگو به¬كار گرفته شده است . نتايج اين پژوهش حاكي از اين است كه ضرايب بلندمدت برآورد شده براي نهاده¬هاي نيروي¬كار ، سرمايه ، فرآورده¬هاي نفتي و برق معني¬دار و به ترتيب معادل 29/0، 11/0، 06/0 و 45/0 بوده كه بيانگر تأثير مثبت بلند مدت هر يك از نهاده¬هاي يادشده از جمله فرآورده¬هاي نفتي و برق بر توليد بخش كشاورزي ، طي دوره¬ي مورد مطالعه (1383-1346) است . همچنين مقدار ضريب هاي استاندارد شده براي هر يك از نهاده-هاي يادشده ، به¬ترتيب برابر 029/0، 12/0، 098/0 و 63/1 محاسبه شده است . مقايسه¬ي ضريب برآورد شده¬ي بلندمدت و نيز ضريب استاندارد شده¬ي نهاده¬ي برق با مقادير متناظر مربوط به فرآورده¬هاي نفتي- و نيز ساير نهاده¬ها - حاكي از اهميت شايان توجه نهاده¬ي برق در توليد بخش كشاورزي بوده ، لذا بكارگيري نهاده¬ي برق به جاي فرآورده¬هاي نفتي ، ضمن صرفه¬جويي در مصرف فرآورده¬هاي نفتي و نيز افزايش بيش¬تر توليد ، مي¬تواند به كاهش آلودگي¬هاي زيست-محيطي كه يكي از مؤلفه هاي اصلي مورد نظر در توسعه¬ي پايدار است منجر شود . همچنين مقايسه¬ي ضرايب كوتاه¬مدت و بلند مدت بيانگر اين مطلب است كه اگرچه در بلندمدت تأثير نهاده¬ها از جمله فرآورده¬هاي نفتي و برق بر توليد ، شايان توجه بوده ، اما اثرگذاري بر توليد در كوتاه¬مدت ، ناچيز بوده است. سرانجام ، ضريب مربوط به جزء تصحيح خطا برابر 07/0- برآورد شده كه نشان¬دهنده¬ي اين است كه در هر دوره ، 7 درصد از خطاي عدم تعادل دوره¬ي پيش تعديل مي¬شود . بر اين اساس مي¬توان نتيجه گرفت كه سرعت تعديل در بخش كشاورزي پايين بوده و لذا در اين بخش نمي¬توان بر تأثيرگذاري سياست¬ها در كوتاه¬مدت چندان اميدوار بود.