قراسوران اولين سنگ بناي پليس‌راه در راه‌باني نوين

قراسوران اولين سنگ بناي پليس‌راه در راه‌باني نوين

اهميت راه و راه‌باني در برقراري امنيت داخلي بر كسي پوشيده نيست. در تاريخ ايران سازمان‌هاي زيادي به امر راه و راه‌باني و راهداري مشغول بوده‌اند كه قراسوران يكي از آن‌هاست. قراسوران واژه‌اي تركي و به معني سياهي رونده است و اصطلاحاً به كساني اطلاق مي‌شد كه اختصاصاً به امر راه‌باني و پاسداري از امنيت راه‌ها مشغول بوده‌اند. اولين نامي كه از قراسوران به ميان آمده مربوط به دو فرمان از زمان شاه سلطان حسين صفوي است. با وجود اين به نظر مي‌رسد كه سابقه چنين تشكيلاتي به سده‌هاي پيش از آن نيز برسد. قراسوران را مي‌توان پليس راه زمان خود به حساب آورد زيرا مأموران آن با هرگونه تخلفي در جاده‌ها برخورد و ايمني مسافران و بازرگانان را تأمين مي‌كردند. بعد از شهادت اميركبير و شيوع ناامني در راه‌هاي كشور، ضرورت ساماندهي قراسوران آنچنان نمود پيدا مي‌كند، كه در فصل هشتم قانون تشكيل ايالات و ولايات، كه در 27 آذر 1286 خورشيدي به تصويب مجلس شوراي ملي‌ مي‌رسد، موادي بيست‌گانه به چگونگي تشكيل، شرح وظايف و تعامل اين سازمان با دو سازمان انتظامي نظميه (شهرباني) و ضبطيه (ژاندارمري) و سازمان‌هاي ديگر تخصيص مي‌يابد. با كودتاي محمدعلي شاه بر عليه مشروطيت و حاكميت استبداد صغير اجراي اين قانون معلق مي‌ماند تا اينكه بعد از تشكيل امنيه دولتي در 1288 خورشيدي آخرين بازمانده‌هاي قراسوران برچيده و سازمان جديد عهده‌دار وظايف آن مي‌شود. با وجود اين آثار حضور قراسوران در تاريخ انتظامي ايران را تا سال 1301 خورشيدي نيز مي‌توان ديد.