طراحي روستايي، مشاركت وتوسعه پايدار

Rural Design, Particpantion and Sustainable Development

شهري شدن كشور كه نه تنها در ايران، كه در مقياس جهاني نيز در حال وقوع است سبب شده رفتارها و هنجارهاي جديدي در روستا پديد آيد و به سبب اين دگرگوني ها، نيازها و خواست هاي جديد در ارتباط با سازمان كالبدي فضايي از سوي جامعه روستايي طلب شود. بازسازي مناطق جنگ زده و پس از آن روستاهاي آسيب ديده از زلزله و سيل نشان داد كه تا چه اندازه كاربست سياست ها، برنامه ها و اقدامات آموخته شده در مدارس معماري و شهرسازي مي تواند در تناقض و تباين با سازمان اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي كالبدي روستا قرار گيرد. ولي اين تجربيات گران سنگ هيچ گاه به جمع بندي روشني براي برنامه ريزي و طراحي روستايي منجر نشده است. بهسازي و نوسازي بافت هاي با ارزش روستايي و تعدادي معدود از بازسازي هاي موفق پس از سانحه نشان مي دهد كه برنامه ريزي و طراحي روستايي جز از طريق تعامل و روابط متقابل با روستاييان، آن هم در مقياس اجرايي حاصل نتواند شد. لازم است كه از همان آغاز كار، روستا در چرخه تصميم سازي، تصميم گيري، برنامه ريزي، طراحي و اجرا حضور مستقيم و تعيين كننده داشته باشد. مقياس روستا، مشاركت واقعي را در دستور كار قرار مي دهد و بازخواني سازمان فضايي و كالبدي روستا جز از طريق اين مشاركت ميسر نخواهد شد. استفاده از دانش بومي، بازآموزي و معاصرسازي اين دانش، استفاده از مصالح بوم آور و بازتوليد و معاصرسازي آن ها، بسيج نيروهاي خفته روستايي و آموزش آنان براي كاربست مجدد دانش بومي در زمينه بازتوليد سازمان فضايي و كالبدي روستا، شرط لازم براي تدوين مباني طراحي روستايي است.

The fast growth of urbanization in Iran has led to the emergence of new values in rural areas of the country; which subsequently has resulted in formation of new demands in these rural societies. The post war and post natural disaster reconstructions of the rural areas in the country have revealed that in most of the cases the academic knowledge is incongruent with the social, economical and cultural rural context. But unfortunately, these precocious experiences has never concluded in a framework that could make our design and planning more effective. On the other hand, the successful experiences of rehabilitation and renovation in the rural areas have proved that the effective rural design and planning can be reached only through interaction with inhabitants. In other words, the active presence of the rural inhabitants in the process of decision making, planning, designing and implementing is imperative. It is vital to consider that participation is the most crucial factor in rehabilitation and renovation of rural areas. The other key factors are utilization of vernacular knowledge and materials. In addition, training the rural inhabitants how to use their vernacular knowledge in a scientific way is our most important task as professionals.