فقه و قرآن

چكيده: مقاله «فقه و قرآن» ( Law and the Qurʹan) از جمله مقالات دايره المعارف قرآني لايدن است كه آقاي وايل حلاّق (Wael Hallaq) آن‌ را نگاشته است و در آن بيان مي‌كند كه قرآن نقش (عملكرد) شگرفي در فقه اسلامي دارد. در ميان چهار منبع اصلي فقه اسلامي (شريعت)، بدون ترديد قرآن اولين و مهم‌ترين آنها محسوب مي‌شود. اگر چه به لحاظ احكام اساسي (ذاتي) و در مقايسه با مجموعه كامل شريعت، قرآن بخش نسبتاً كمتري از موضوعات حقوقي را در اختيار مي‌گذارد، ولي تعداد معدودي از اساسي‌ترين احكام حاكم بر زندگي فردي و اجتماعي مسلمانان، صراحتاً در قرآن بيان شده و يا از ديگر آيات آن استنباط مي‌شود. محوريت قرآن در شريعت (فقه) بيشتر برخاسته از ملاحظات مذهبي و فكري بوده و كمتر از توانايي آن در تامين موضوعات فراوان فقهي (قانوني) ناشي مي‌شود. ناقد در اين مقاله ديدگاه‌هاي وايل حلاق را به نقد كشيده است و در مورد يك سوانگاري نويسنده كه فقط از منابع اهل‌سنت استفاده كرده و به منابع شيعه مراجعه نكرده و در مورد تعداد آيات الاحكام (500 آيه) و مقايسه احكام قرآن با تورات خرده مي‌گيرد.