جداسازي و شناسايي گونه‌هاي مختلف تريكودرما از خزانه‌هاي توتون و ارزيابي براي كنترل بيولوژيك بيماري پوسيدگي يقه توتون در استان مازندران

Isolation and identification Trichoderma spp. of tobacco seedbeds and Evaluation of isolates for biocontrol tobacco collar rot in Mazandaran province.

به منظور جداسازي گونه‌هاي مختلف تريكودرما از محيط كشت انتخابي داوه استفاده شد. پس از خالص‌سازي جدايه‌ها، براساس كليدهاي شناسايي اقدام به شناسايي گونه‎ها گرديد و از ميان 72 نمونه خاك، 60 جدايه به عنوان جنس تريكودرما شناسايي شد كه شامل T. harzianum, T. citrinoviride, T. longibrachiatum, T. koningii, T. virens, T. atroviride و T. ghanense مي‎باشد. براي بررسي خواص آنتاگونيستي جدايه‌هاي مختلف تريكودرما از روش‌هاي مختلفي بر روي عامل بيماري (Sclerotinia sclerotiorum) در سطح آزمايشگاه استفاده شد. در كشت متقابل بر روي محيط كشت PDA همه جدايه‌ها باعث كاهش و جلوگيري از رشد قارچ بيماريزا شدند كه ميزان بازدارندگي حداقل 25/51 حداكثر 94درصد ثبت گرديد. بررسي‌هاي ميكروسكوپي در اين آزمايش نشان داد كه جدايه‌هاي آنتاگونيست مورد بررسي در مراحل برخورد با ريسه‌هاي قارچ بيمارگر در قسمتي از طول آنها با تماس ريسه به موازات ريسه‌هاي قارچ بيمارگر رشد كرده و با گذشت زمان اين تماس‌هاي ريسه افزايش يافت و در جدايه‌هاي Tr6a و Tr9b كه گونه T. harzianum شناسايي شده بودند پيچش ريسه‌اي (Coiling) و قطعه قطعه شدن ميسليومي مشاهده شد، ولي در جدايه‌هاي Tr29-1 و Tr102 كه گونه T. harzianum شناسايي شده بودند، نفوذ مستقيم ريسه‌هاي تريكودرما به داخل ريسه‌هاي قارچ مشاهده شد، اما همه جدايه‌ها در نهايت باعث تخريب (lyses) ميسليومي قارچ بيمارگر شدند. نتايج آزمايش اثر تركيبات فرار جدايه‌هاي آنتاگونيست روي قارچ بيمارگر نشان مي‌دهد كه ترشحات فرار Tr6a به ميزان 27/83 درصد بيشترين و ترشحات فرار Tr29-1 به ميزان 70 درصد كمترين تاثير را در جلوگيري از رشد ميسليوم قارچ بيمارگر داشتند. در بررسي تاثير قارچ تريكودرما در جلوگيري از بيماري پوسيدگي يقه توتون در گلخانه نشان مي‌دهد كه جدايه‌هاي Tr6a، Tr9b، Tr102،Tr29-1 به ترتيب 5/87، 5/81، 25/56 و 75/68 درصد بيماري را كنترل كردند. همچنين برخي از اين جدايه‌ها موجب افزايش ارتفاع، وزن تر و خشك اندامهاي هوايي بوته در حضور قارچ عامل بيماري شدند.

Davetʹs selective medium were used to isolate of Trichoderma species. Fungal obtaining isolated after prepare pure culture were identified by using Zafari, and et al and Gams & Bissett keys. Among 72 soil samples, 60 isolates were belonging to genus Trichoderma species. Identified Trichoderma spp were including: T. harzianum, T. citrinoviride, T. longibrachiatumt T. koningii, T. virens, T. atroviride, T. ghanense. For Study of antagonistic effects of Trichoderma species was used to different methods on diseases against (Sclerotinia sclerotiorum) in vitro. Dual culture of antagonistic fungi and pathogen on PDA plate revealed that the antagonists reduced and inhibited the mycelial growth of Sclerotinia sclerotiorum and it ranges between 48/75%-94%. Microscopic studies of Trichoderma species on the fungus showed that antagonistic hyphae(Tr6a and Tr9b) that were identified as T. harzianum grew over to hyphae of pathogenic fungus and formed branches that colied around them. The penetration and growth of isolates (Tr29-1 and Trl02) that were identified as T. harzianum inside the hyphae of S. sclerotiorum was observed. All of Trichoderma species finally lysed hyphae of pathogenic fungus. Volatile metabolites emitted from all isolates inhibited growth of S. sclerotiorum and inhibitory effects of Tr6a was more compared with the other isolates and inhibited the pathogen 83.27 percent. In greenhouse study, isolates Tr6a, Tr9b, Tr29-1 and Trl02 were effective in disease reduction percentage by 87.5, 81.25, 56.25 and 68.75, respectively. In addition, these isolates caused in height, shoot and dry weight increase.