اثرات آبياري تكميلي بر عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌هاي گندم نان در گرگان

Effectes of supplemental irrigation on grain yield and its of bread wheat genotypes in Gorgan components

عملكرد و اجزاء عملكرد بيست ژنوتيپ گندم نان در شرايط دوبار آبياري در مراحل گلدهي و پر شدن دانه و عدم آبياري در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان، در سال زراعي 86-1385 بررسي و مقايسه شد. دو طرح جداگانه، هردو در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرديد. پس از اعمال تيمارهاي آبياري و عدم آبياري بر 20 ژنوتيپ گندم نان تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در واحد سطح و عملكرد دانه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از تجزيه واريانس ساده نشان داد كه بين ژنوتيپها درهر يك از شرايط آبياري تكميلي و عدم آبياري از نظر عملكرد دانه و سايرصفات مورد مطالعه تفاوت آماري معني‌دار در سطح 1 درصد وجود دارد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس مركب دو محيط آبياري تكميلي و عدم آبياري نيز نشان داد كه تعدادي از صفات ياد شده تفاوت معني‌داري در سطح 1 درصد نشان مي‌دهند. به علت بارندگي‌هاي با پراكنش مناسب در طول دوره زندگي گياه زراعي كه به استناد آمار هواشناسي 350 ميلي متر از آذر ماه 1385 تا خرداد 1386 بوده است، محيط عدم آبياري، بارندگي منظم و مناسبي را دريافت نمود كه عملكرد آن را به طور قابل ملاحظه اي بالا برد. محيط آبياري تكميلي علاوه بر دريافت آّب باران، آبياري تكميلي نيز شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه آبياري تكميلي در چنين شرايطي بدليل ايجاد سله عميق در خاك محيط ريشه و شستشوي مواد غذايي خاك، نه تنها سبب افزايش عملكرد نشد، بلكه بعنوان يك عامل محدود كننده عملكرد ژنوتيپها نيز عمل كرد. در شرايط آبياري تكميلي و عدم آبياري، عملكرد دانه با تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزاردانه، همبستگي مثبت و معني‌دار نشان داد.

Grain yield and its components of twenty genotypes of bread wheat evaluated and compared under rainfed and two Supplemental Irrigations at Gorgan agricultural research station in 2006-2007. a field experiment was conducted at two separate design, in a randomized complete block design (RCBD) with three replications. Different morphological traits including: No-grain per spike, spike per meter square , spikelets/spike, 1000 kernel weight, kernel yield were evaluate after implementation of supplemental irrigation and non irrigation in two different experiments on twenty genotypes of bread wheat. Results of simple variance analysis showed that there was a significant different between genotypes at 1 level under supplemental irrigation and non irrigation. Results of complex variance analysis showed that there was a significant difference between some traits at 1 level. Meteorology citation shows that it rains about 350 mm from November 2006 to June 2007 and rainfed environment obtained adequate water and its kernel yield reached to high possible level. The supplemental irrigation environment derived water from two sources. In this respect in soil of experiment formed deep crusting and thus damaged roots, washed mineral materials and restricted kernel yield. At supplemental irrigation and rainfed, there was a positive correlation between kernel yield with ear/m2 and thousands kernel weight.