تاثير بكارگيري مدل تعالي سازماني بر ارزش افزوده اقتصادي ومعيارهاي ارزيابي عملكرد مالي

Impression of using EFQM model on Economic Value Added (EVA) and standards of financial function assessment

مدل بنياد اروپايي مديريت كيفيت موسوم به مدلEFQM در سطح گسترده اي در اروپا وجهان مورد استفاده قرارگرفته واخيراً به عنوان مدل مبنا جهت ارزيابي و اهداي" جايزه ملي بهره وري وتعالي سازمان" معرفي گرديده است. ويژگي اين مدل، دارا بودن ديدگاه سيستمي قوي به فرايند هاي كسب وكارسازمان ها وارايه راهكارهاي لازم جهت دستيابي به يك سازمان سرآمد است. اين تحقيق به اين موضوع مي پردازد كه نظام هاي مديريت كيفيت چقدر توانسته اند منجر به بهبود عملكرد سازمان ها شوند. براي پاسخ به سوال تحقيق دو گروه فرضيه مورد آزمون قرار گرفت، فرضيه هاي گروه اول به اين موضوع اشاره دارد كه آيا بين امتياز كسب شده براساس ارزيابي مدل EFQM و شاخص هاي عملكرد مالي همبستگي معناداري وجود دارد. فرضيه هاي گروه دوم به اين موضوع اشاره دارد كه آيا بين شاخص هاي عملكرد مالي قبل وبعدازاجراي مدل EFQM تفاوت معناداري وجوددارد. جامعه آماري اين تحقيق شركت هايي هستند كه مدل EFQM را پياده سازي نموده و پس از ارزيابي و امتيازدهي بر اساس مدل موفق به كسب گواهينامه، تقدير نامه يا تنديس كيفيت در جايزه ملي بهره وري و تعالي سازماني شده اند. براي آزمون فرضيه هاي گروه اول باتوجه به نرمال بودن يا نرمال نبودن توزيع متغيرها ازضريب همبستگي پيرسون يا اسپيرمن استفاده شده است وبراي آزمون فرضيه هاي گروه دوم باتوجه به تعداد كم مشاهدات ازآزمون هاي ناپارامتريك (ويل كاكسون) استفاده شده است. نتايج حاصل از آزمون فرضيه هاي گروه اول نشان مي دهد كه بين امتيازات كسب شده براساس ارزيابي مدل EFQM و ارزش افزوده اقتصادي همبستگي مثبت ومعناداري وجود دارد. اما نتايج بدست آمده همبستگي بين امتيازات كسب شده بر اساس مدل EFQM و نرخ بازده فروش نسبت هزينه هاي عملياتي به فروش، نرخ بازده دارايي ها و بازده حقوق صاحبان سهام را تاييد نكرده است. نتايج بدست آمده از آزمون فرضيه هاي گروه دوم نشان مي دهدكه تفاوت معناداري بين ارزش افزوده اقتصادي، بازده دارايي ها و بازده حقوق صاحبان سهام قبل و بعد از اجراي EFQM وجود دارد. با توجه به نتايج آزمون فرضيه هاي گروه اول تفاوت معنادار بين ارزش افزوده اقتصادي قبل و بعد از اجراي EFQM مي تواند ناشي از اجراي مدل باشد. اما تفاوت ايجادشده در بازده دارايي ها قبل و بعد از اجراي مدل مي تواند ناشي ازعوامل ديگر باشد. باتوجه به نتايج بدست آمده پيشنهاد مي شود. سازمان ها با در نظرگرفتن قابليت اجراي و موضوع هزينه – فايده ازمدل EFQM به منظور بهبودعملكردخوداستفاده نمايند.

The model of European Foundation for Quality Management, by the name of EFQM model, has been used extensively in Europe and other countries of the World and recently introduced as a base model to assess and present the "EFQM Excellence Award". The specification of this model has a strong viewpoint to business process of organizations and offers the necessary methods to attain an eminent organization. This research turns to this subject that "how quality management systems have been able to improve the function of organizations." Tow groups of theories were tested to answer the above question. The first group of theories refers to this point that "is there any meaningful correlation between acquired privilege based an EFQM model assessment and indices of financial function." The second group of theories refers to this subject that "is there any meaningful difference between the indices of financial function before and after performance of EFQM model." Statistic societies of this research are the companies which have put the EFQM model into practice and after assessment and survey based on the model, they have succeeded to gain the license, letter of appreciation or EFQM Excellence Award. Considering being normal or abmoral variable distribution, it has been used Spirman or Pearsonʹs correlation coefficient in test of the first group of theories and considering a number of observations, it has been used nonparametric tests wilcoxon in experiment of the second group of theories. The results from the test of first group of theories show that there is meaningful and positive correlation between the acquired privileges based .on EFQM model assessment and EVA but the obtained results from this test have not confirmed correlation between acquired advantages based on EFQM model assessment and sale, finances efficiency rate and shareholdersʹ fees. The obtained results from the test of second group of theories show that there is a meaningful difference between EVA, finances efficiencies and shareholdersʹ fees before and after performing EFQM. With regard to the results of the first group of theories, the meaningful difference between EVA before and after performing EFQM can be resulted from this model but the existing difference in finances efficiencies before and after performing the model can be resulted from other factors. Due to the obtained results and considering the capability and the point of profit-expense, it is suggested to organizations to use EFQM model to improve their function.