عوامل موثر بر بروز واكنش وازوواگال در اهداي خون

عوامل موثر بر بروز واكنش وازوواگال در اهداي خون

چكيده سابقه و هدف اگرچه اهداي خون كامل در اغلب موارد بدون عارضه است، ليكن در برخي افراد ممكن است عوارض ناخواسته‌اي رخ دهد. اين مطالعه با هدف تعيين عوامل مؤثر بر بروز واكنش وازوواگال در اهداكنندگان خون اصفهان انجام شد. مواد و روش‌ها اين مطالعه توصيفي به روش نمونه‌گيري غيرتصادفي آسان، بر روي اهداكنندگان خون شهر اصفهان در سال 1385 انجام شد. اهداكنندگان مجاز به اهدا وارد مطالعه شدند و توسط پزشك اهداكنندگان تا زمان حضور در سازمان انتقال خون از نظر واكنش‌هاي اهداي خون تحت نظر قرار گرفتند. اهداكنندگان در دو دسته داراي واكنش وازوواگال و بدون واكنش قرار گرفتند و اطلاعات توسط نرم‌افزار 5/11SPSS و آزمون t مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها به طور كلي 5285 نفر در مطالعه وارد شدند كه از اين تعداد، 105 نفر(2%) نشانه‌هاي واكنش وازوواگال را داشتند و اهداي خون در 5180 نفر(98%) بدون عارضه بود. زنان در 6/8% و مردان در 8/1% دچار واكنش شدند(05/0 p<). واكنش وازوواگال در بين اهداكنندگان بار اول(6/5%) بيشتر از سايرين(2/1%) مشاهده شد. نتيجه گيري وزن كم، سن كم، جنس مؤنث و اهداي خون بار اول مي‌تواند بر احتمال بروز واكنش وازوواگال حين اهداي خون بيافزايد. شاخص توده بدني و خواب تاثير محسوسي بر بروز واكنش وازوواگال نداشت. تشنج و كاهش سطح هوشياري، به صورت نادر رخ مي‌دهد و عوارض خفيف نظير رنگ‌پريدگي و تعريق شايع‌تر هستند. لذا لازم است موارد مذكور در انتخاب اهداكنندگان مد نظر قرار گيرد.

Abstract Background and Objectives Although almost all blood donors experience none or minimal complications during blood donation, sometimes adverse reactions may occur. Vasovagal shock is one of the well-known post donation experiences. The aim of this study was to determine factors influencing this complication during blood donation. Materials and Methods This is a sectional study on blood donors in Isfahan Blood Transfusion Center through 2006. Patients were examined and consulted for any contraindications before donation attempt. Age, sex, BMI, and previous history of blood donation were compared between the two groups of “normal donors” and “those with vasovagal reactions”. Data were analyzed using SPSS. Results Out of all blood donors, 5180 (98%) had no complications while 105 (2%) experienced vasovagal reactions (p<0.001); 8.6% of women and 1.8% of men suffered from the faint episode (p<0.05). This reaction was more frequently observed among first time donors (5.6%) compared with the others. Conclusions Vasovagal reaction is more common in donors with low body weight, younger donors, females, and first time donors. Body mass index and sleep factor did not have any tangible effect on vasovagal reaction. Pallor and perspiration are common while unconsciousness and seizure are rare. Careful selection and evaluation of blood donors by experienced physicians or trained nurses play an important role in prevention of adverse reactions.