سبك‌شناسي داستان بر اساس فعل: رويكرد نقشگرا

در دستور نقشگرا فرض بر اينست كه الگوهاي تجربه در قالب فرايندها و از طريق فرانقش انديشگاني در زبان بازنمايي ميشود. بر اين اساس ميتوان با بررسي انواع فرايندهاي موجود در افعال و تعيين بسامد وقوع آنها در داستان، از تجارب، تفكرات و دنياي درون نويسنده آگاه شد. امكان و قابليت دستوري براي بازنمايي تجربه در زبان، از طريق نظام گذرايي انجام ميپذيرد. نظام گذرايي، مكانيسم بيان فرانقش انديشگاني و تجربي در زبان است. در مقاله حاضر، نگارندگان، به بررسي چهار داستان كوتاه فارسي از جلال آل احمد و صادق هدايت، پرداخته‌اند. داستانها، بر اساس نظام گذرايي در چارچوب دستور نقشگراي هاليدي، تجزيه و تحليل شده‌اند. بسامد و درصد وقوع انواع فرايندها پس از بررسي تمامي افعال موجود در داستانها، بعنوان يك شاخص سبكي لحاظ شده است. در اين مقاله تلاش ميشود با بررسي انواع ِفعلهاي بكار رفته در آثار هدايت و آل احمد ، طرز فكر اين دو نويسنده را آشكار كرد.

In Functional Grammar, it is supposed that patterns of experience are represented in spoken and written texts in the form of processes through the Ideational Metafunction. So investigation of processes through their frequency in story, helps us become familiar with writer’s experience, thoughts and perceptions. The particular grammatical facility used for capturing experience in language is the system of transivity. The system of transivity is the mechanism for encoding of Ideational and Experiential Metafunctions in language. In the present paper, the authors have investigated Jalal Ale-Ahmad and Sadegh Hedayat’s four Persian short stories. We have applied the framework of transivity in Halliday’s Functional Grammar to the stories. Since the transivity system has proved an important methodological tool in stylistics, frequency and percentage of various processes realized by verb, is regarded as a stylistic element.