سنجش مقايسه‌اي نگرش مبدعان و دانشگاهيان به اسلامي‌سازي دانشگاه در ايران

The Comparative Analysis of Theoretical Approaches to Islamicization of Universities in Iran

چكيده: هدف: در اين مقاله، فراواني و رتبة طرز تلقي مبدعان ايدة اسلامي‌سازي دانشگاهها كه به وسيلة تحليل محتوا سنجيده شده با نگرش دانشگاهيان كه از طريق پيمايش به دست آمده است، مورد مقايسه قرار مي‌گيرد. در بخش تحليل محتوا، اطلاعات مربوط به پديدة اسلامي‌سازي دانشگاههاي كشور به وسيلة پرسشنامة معكوس از همة اسناد و نرم‌افزار صحيفه نور و حديث ولايت استخراج شده است. مقصود و منظور طراحان از ايدة اسلامي‌سازي، الگويي است كه در آن دانشگاه، استاد، دانشجو و علم داراي اين صفات باشند: مستقل از غرب، اسلامي، خدمت كننده و متعهد به مردم ايران، مذهبي، دانشگاه محل تحصيل و تهذيب، متعهد به نظام جمهوري اسلامي، نوآور، استكبارستيز، حاكميت ارزشهاي ديني بر آن، برخوردار از تعمق و ژرف‌نگري، برخوردار از سرعت عمل، دانشگاهي كه در آن تضارب آرا و افكار با سعة صدر توأم باشد، دانشگاهي كه در آن توجه به دنيا و آخرت توأم باشد، دانشگاهي كه در آن علم و دين توأم باشد، دانشگاهي كه در آن كار سياسي با سلامت نفس توأم باشد، دانشگاهي كه در آن وحدت هدف با تنوع رشته‌ها توأم باشد، دانشگاهي كه در آن اخلاق با تلاش توأم باشد، دانشگاهي كه به وسيلة آن همة مشكلات جامعه حل شود، دانشگاهي كه به وسيلة آن فرهنگ مستقل شود، دانشگاهي كه به وسيلة آن كشور نجات پيدا كند، دانشگاهي كه به وسيلة آن كشور اصلاح شود، دانشگاهي كه مبدأ همة تحولات باشد، دانشگاهي كه در رأس امور باشد، دانشگاهي كه مبدأ تعيين سرنوشت باشد، علمي كه بومي باشد، علمي كه مفيد براي مردم ايران باشد. روش: با تكنيك پرسشنامه، نگرش دانشگاهيان (1092 نفر از دانشجويان و 592 نفر از اعضاي هيئت علمي دانشگاههاي ايران) به صفات مورد نظر مبدعان مورد سنجش قرار گرفته است. تحليل اين پديده، در چارچوب نظريه‌هايي صورت مي‌پذيرد كه تحليل درونِ نهاد علم و همچنين روابط بين نهاد علم و ساير نهادهاي اجتماعي را در دستور كار خود قرار دهد. يافته‌ها نشان مي‌دهد در شدت تأكيد بر صفات اسلامي‌سازي ميان مبدعان و دانشگاهيان تفاوت وجود دارد.

The preset study aims to analyze the approaches toward islamicization of universities in Iran. This article is an analytical discussion that puts forward a viewpoint on different aspects of islamicization of universities in Iran, using two documentary and content analysis methods. In documentary method, most of documents relating to history of literature have been studied .in content analysis method the required data are gathered through questionnaire and software and the idea of islamicization of universities in Iran and different opinions on islamicization are compared and studied. Studying documents proves that islamicization of universities is not a quite novel idea but is a division of social engineering idea and there is a linkage between the idea of islamicization of universities and islamicization of society. On the other hand\ islamicization and discordant ideas are also a social reality. The idea of islamicization with the aim of developing religious and Islamic lookout in university and society and rejecting other schools (western and secular) confronts a vital challenge. To analyze the issue we have to study the relation between science and social institutions. The method used in present study is questionnaire and the findings show that there is a difference in emphasis frequency among different approaches toward islamicization of universities in Iran.